محمود رستائیان - کارشناس ارشد سیویل پژوهشگاه صنعت نفت
محمدمهدی امیری - کارشناس ارشد مکانیک پژوهشگاه صنعت نفت
عبداله اردشیر - عضو هئیت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر

امروزه ثابت گردیده که ارزیابی و تحقیقات درمورد حوادث مرگبار در پالایشگاهها و خطوط انتقال گاز نقش مهمی در عدم وقوع مجدد و یا کاهش آن را به همراه خواهد داشت .مطالعات نشان می دهد که حوادث ناشی از آلودگی هوا در محیط های صنعتی مانند پالایشگاه ها، به علت وجود برخی گازهای خطرناک، نگران کننده تر از آلودگی هوا در محیط های غیرصنعتی می باشد ،از گازهای سمی موجود در پالایشگاه ها می توان به گاز H2S اشاره نمود. این گاز گاه به طور خواسته و گاهی ناخواسته به عنوان یک محصول فرعی تولید می شود. وجود نشت در تجهیزات موجود در پالایشگاه، ممکن است سبب انتشار ناخواسته این گاز به محیط گردد. در این تحقیق تلاش بر شناسائی خطرات ناشی از این گاز، ارزیابی حوادث موجود در پالایشگاهای کشور و دنیا ، به منظور کاهش حوادث و تلفات می باشد و با نتیجه گیری از ارزیابی ها پیشنهاد راه حل هایی جهت کاهش صدمات و حوادث داده خواهد شد در این راستا بیش از 60 حادثه که در دنیا و از جمله کشور خودمان که بر اثر نشت H2S روی داده، بر اساس نوع و علت حادثه و همچنین اینکه در حین چه عملیاتی اتفاق افتاده طبقه بندی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در ادامه با استفاده از نرم افزارSPSS نتایج آماری این بررسی تحلیل و از نتایج حاصله پرسشنامه های تهیه شده است. در مرحله بعد، نظرات کارشناسان ذیربط و صاحب نظران این رشته با استفاده از پرسشنامه مذکور اخذ گردیده و سپس نتایج آن با روش AHP تحلیل شده است. در پایان و پس از پی بردن به نظر غالب افراد، راه حل های به منظور جلوگیری و کاهش خطرات گاز H2S پیشنهاد شده است.

حوادث H2S، مسمومیت گازی، نشت گاز، بهره برداری و فرآورش نفت خام، آلودگی محیط زیست، پالایشگاه