مریم کیان اصل - عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری

سودمندی ، عملکردگرایی و زیبایی برگرفته از مفاهیم دینی ، از ارکان اصلی تزیینات معماری سنتی است . توحید نخستین اصل معماری اسلام به شمار آمده و از جمله ویژگی های آن وحدت است . کاربرد هندسه در اجرای نقوش برای رسیدن از کثرت به وحدت درتزیینات معماری الزامی است . هدف این پژوهش نشان دادن اصل وحدت در کثرت، در ارسی شاهنشین خانه ابراهیمی و بررسی عوامل به وجود آورنده آن است . این مقاله با روش تحقیقی توصیفی - تحلیلی گرد امده است . در مورد خانه ابراهیمی مقالاتی در خصوص پیشینه ، صرفه جویی انرژی ، طراحی اقلیمی و معرفی تزیینات وابسته به معماری در بناهای مسکونی اردبیل از جمله این خانه ، انجام شده ولی تاکنون به بحث تحلیلی نقوش مورد استفاده در ارسی های شاهنشین و دریافت حس وحدت از این آثار در نزد مخاطب ،پرداخته نشده است . عواملی همچون ارکان اصلی ارسی ، نقوش گرههای هندسی ، فضاهای مثبت و منفی ، رنگ و تناسب ، در کنار هم توانسته اند مفهوم کثرت عالم و وحدت همه اجزا در نقطه ای مشترک به نام خدا را متجلی سازند.بعد از قاب بندی ارسی ، نقوش روی پیشانی یا لنگه های در ارسی و حاشیه ها، طراحی را در اجزای کوچکتر ساخته می شوند، به گونه ای که در هنگام اجرا، بدون واسطه با هم پیوند برقرار می کنند و ترکیب واحدی را می سازند.

خانه ابراهیمی ، ارسی شاهنشین ، گره چینی ، کثرت در وحدت.