حقوق بشر از دیدگاه اسلام، قانون اساسی و اندیشه غربی

در اندیشه اسلامی، حقوق بشر موهبتی خدادادی و مقتضای حکمت الهی و هدف آفرینش است و بر همین اساس نمی تواندمغایر شریعت اسلامی باشد. از دیدگاه اسلام، کرامت ارزشی برای نیل به موقعیت های شایسته زندگی اجتماعی ضروری است،در صورتیکه حقوق بشر غربی به کرامت ذاتی بشر بسنده کرده است. و از حیثیت بالاتر ، یعنی کرامت ارزشی غفلت ورزیده است. علامه محمدتقی جعفری می فرماید: «در نظام حقوق، اسلام و غرب در کلیت اصول اساسی حقوق بشر مشترک هستند» اما به دلایلی در مبانی و برخی از مصادیق و پیش از آن، در گستره و دامنه این حقوق، تفاوت های چشمگیری وجود دارد. قانوناساسی جمهوری اسلامی در اصول متعدد، جایگاه ویژه ای برای حقوق بشر قائل شده و ضمن اشاره به کرامت انسانی و آزادیتوام با مسئولیت او در پیشگاه خداوند به عنوان یکی از پایه های نظام، آزادی را یکی از محورهای اصلی و غیر قابل سلب نظامسیاسی کشور معرفی کرده است.در این مقاله که به روش توصیفی- تحلیلی ارائه شده، منشاء بسیاری از تفاوت ها در ماهیت ومصادیق حقوق بشر از دیدگاه اسلام و غرب، اختلاف را در جهان بینی و تفاوت در انسان شناسی دانسته و با نگاهی اجمالی بهاعلامیه حقوق بشر و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مشترکات زیادی را نیز می توان برشمرد.

کلیدواژه ها:

حقوق بشر ، دیدگاه اسلام ، قانون اساسی ، اندیشه غربی ، کرامت