تغییرات ریخت شناسی برگ گونه های راش، ممرز و بلندمازو در گرادیان ارتفاع از سطح دریا
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: مجله پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل، دوره: 29، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JWFST-29-3_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 156
نویسندگان
دانشجوی دکتری گروه، جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
دانشیار، گروه جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
دانشیار، گروه جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
استاد گروه جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی آب و خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
دانش آموخته دکتری علوم جنگل، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان، گرگان، ایران.
چکیده
سابقه و هدف: پیامدهای تغییرات اقلیمی جهانی که اکنون ایران و سایر کشورها با آن مواجه هستند، فشار و تنش-هایی است که بر اکوسیستم های خشکی، بخصوص جنگل ها وارد شده است. این موضوع تهدیدی جدی برای انقراض تعدادی از گونه ها می باشد. ارزیابی تغییرات صفت های عملکردی گیاه در طول گرادیان ارتفاع از سطح دریا در جهت درک سازگاری جوامع و پاسخ آن ها به محیط در تغییرات اقلیمی بسیار مفید است. هدف از این پژوهش درک روند تغییرات صفت های ریخت شناسی برگ و همچنین بررسی تفکیک جمعیت های سه گونه پهن برگ مهم جنگل های هیرکانی در گرادیان ارتفاع از سطح دریاست.مواد و روش ها: پنج جمعیت در ارتفاع های ۳۰۰، ۶۰۰، ۱۲۰۰،۹۰۰ و۱۵۰۰ متر ارتفاع از سطح دریا در جنگل های حوزه نکا با توجه به پراکنش طبیعی گونه های مورد مطالعه انتخاب گردید. نمونه گیری برگ در چهار جهت و میانه تاج درختان انجام و هفت صفت ریخت شناسی برگ اندازه گیری و محاسبه شد. داده ها به کمک تجزیه واریانس، مقایسات چند گانه دانکن و تحلیل تشخیصی مورد پردازش قرار گرفتند.یافته ها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که کلیه صفت های برگ هر سه گونه دارای اختلاف معنی داری بین طبقه های مختلف ارتفاع از سطح دریا هستند. روند تغییرات صفت های سه گونه در گرادیان ارتفاع از سطح دریا با هم متفاوت بود. تحلیل تشخیصی صفت ها در طبقه های ارتفاعی، گروه بندی پایه ها را با درصد صحت بالایی برای هر سه گونه انجام داد. نتایج این پژوهش نشان داد که در بین صفت های ریخت شناسی برگ هر سه گونه بلند مازو، ممرز و راش در پاسخ به گرادیان ارتفاع از سطح دریا، صفت های مساحت، محیط، طول و عرض برگ به عنوان موثرترین صفتها در هر سه گونه به شمار می آیند.نتیجه گیری: به طورکلی با توجه به روند تغییرات صفت های ریخت شناسی برگ گونه ها در گرادیان ارتفاع از سطح دریا بر اساس سرشت گونه ای در منطقه مورد مطالعه و آشکارسازی خوب تفاوت های فنوتیپی جمعیت ها توسط تحلیل تشخیصی نتیجه گیری می شود که نیروهای انتخاب طبیعی در جهت سازگاری و تکامل جمعیت های این سه گونه در گرادیان ارتفاعی این منطقه، به خوبی بر ویژگی های برگ تاثیر گذاشته و باعث تفکیک جمعیتها شده اند. همچنین صفت مساحت برگ به عنوان موثرترین صفت عملکردی معرفی و اختلاف ارتفاع ۳۰۰ متری به عنوان مرزهای فرضی تفکیک پروونانس ارتفاعی هر سه گونه پیشنهاد گردید. بنابراین به کمک یافته های این پژوهش می توان پایداری جمعیت های تفکیکی هر سه گونه را در مقابل برخی پیامدهای تغییرات اقلیمی ارزیابی و همچنین در انتخاب روش بهینه مدیریت جنگل در جهت حفاظت منابع ژنتیکی گونه ها استفاده نمود و مدیریت پیشگیری خطر را در جنگل بهبود بخشید.کلیدواژه ها
ریخت شناسی برگ, گرادیان ارتفاعی, بلند مازو, راش, ممرزاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.