سمیه عمادی - دانشگاه معارف قرآن و عترت اصفهان

ترس از پروردگار یکی از راهکارهای اخلاقی قرآنی در راستای رسانیدن بشر به کمال است. آموزه­های اخلاقی قرآن دارای مراتب معنایی مختلفی هستند. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی واژگان «ترس انسانی» در قرآن و با توجه به سیاق آیات و روابط هم­نشینی در آن­ها بر آن است تا به این پرسش پاسخ دهد که جایگاه این فضیلت در کمال اخلاقی انسان­ها با مراتب معنایی متفاوت چگونه است؟ نتایج این پژوهش حاکی از آن است که ترس از خدا در مراتب گوناگون انسانی برای رسیدن به کمال نقش مهمی دارد؛ زیرا هر کدام از آنان بهره متفاوتی از این فضیلت می­برند. خداترسی پیامبران مقدمه ایستادگی آنان در برابر اهل باطل گردیده و مستحق دریافت بالاترین مرتبه هدایت الهی شده­اند. مومنان نیز با پذیرش ولایت الهی، شایسته نیست که هیچ گونه خوفی به خویش راه دهند و از القای نومیدی شیطان و لشکریانش بیمناک باشند. اما در مقابل، کافران درباره آنچه نباید بیم داشته باشند، همیشه نگرانند و در نتیجه به ورطه­ امنیتی کاذب فرو افتاده و همین باعث خسران آن­ها در دنیا و آخرت می گردد.

سیاق, قراین, هم نشینی, قرآن, ترس