عملکرد مولفه های زمین ساختی و لیتولوژیکی در بیلان آبی حوضه آبریز رودک

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: مجله هیدروژیومورفولوژی، دوره: 7، شماره: 25
  • کد COI اختصاصی: JR_HYD-7-25_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 143
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علیرضا حبیبی

پژوهشکده آبخیزداری

حمیدرضا معصومی

گروه زمین شناسی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران

چکیده

یکی از مهمترین متغیرهای هیدرولوژیکی در حوضه آبخیز شناخت دبی است. در این تحقیق از مدل جامع حوضه آبخیز سوات و مولفه های زمین شناختی برای شناخت بیلان آبی استفاده شده . در این مدل با ورود نقشه های طبقات ارتفاعی، کاربری اراضی و خاکشناسی از اطلاعات هواشناسی برای شبیه سازی یک دوره سی ساله (استفاده گردید. سپس در محیط سوات- کاپ اقدام به واسنجی مدل برای یک دوره ۸ ساله و صحت سنجی سه ساله شد. برای ارزیابی، از معیارهای ضریب تعیین وزنی و ضریب کارایی ناش-ساتکلیف استفاده گردید. شاخص برای تخمین دبی در مرحله واسنجی ۶/۰ و صحت سنجی ۵۱/۰ بوده که نشان از دقت قابل پذیرش مدل دارد. براساس بیلان آبی، بیش از ۷۲ درصد بارش تبخیر گردیده و رواناب حوضه ۷/۳ درصد است. جریان زیر قشری در جهت شیب، به سمت خروجی حوضه، ۲۷/۲۰ درصد و ۹۳/۱ درصد از بارش وارد سفره های مشترک آب زیرزمینی شده و تنها ۱۲/۰ درصد به عمق نفوذ می کند. به منظور بررسی اثر عوامل زمین ساختی و سنگ شناختی، از مولفه های شکستگی ها، جهت شیب لایه ها و لیتولوژی کلی واحدهای سنگی استفاده شد. هم راستا بودن شیب لایه بندی با جهت مسیر رودخانه زهکش کننده حوضه و وجود گسل لتیان در مسیر زهکش، تاثیر بسزایی در خروجی رودخانه دارد. همچنین براساس ساختار سنگ شناسی، پس از نفوذ بارش در لایه های سنگی، گسل ها آب را به صورت جریان زیر قشری منتقل می کنند. بخش اندکی از جریان، به سفره عمیق منتقل می شود. لذا می توان بیان کرد که جریان زیرقشری تامین کننده آب در حوضه رودک است.

کلیدواژه ها

بیلان آبی, مولفه های زمین شناختی, جریان زیرقشری, حوضه رودک شمال شرق تهران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.