سید امیر جهادی حسینی - دانشیار بخش زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیدهدرفش از جمله ادوات نظامی مهم با کارکردی نمادین است که از دیرباز تا کنون در نبردهای صورت گرفته نقشی برانگیزاننده و روحیه بخش ایفا می ­کرده است. درفش ­ها در رنگ­های خاص هر یک بیان کننده خصلتی و نمایانگر ویژگی­هایی از یک سرزمین و قومیت به حساب می ­آمده ­اند. گاه نیز درفش ها از ویژگی خاصی برخوردار نبوده، بلکه حامل و برافرازنده آنهاست که بدان هویت می بخشد و کارکرد نیرومندانه ای را سبب می گردد. به هر روی درفش چه به خودی خود و چه به پایمردی و نیروی بشری یا فوق بشری، کارکردی بسیار مهم در میان ملل قدیم داشته است. عناصری مانند رنگ درفش، تصاویر نقش بسته بر آن، جنس بیرق و نیز دیده تفال گونه به درفش به نوعی در ماورائی جلوه دادن درفش­ها، به­ویژه درفش کاویان نقش آفرین بوده­اند. مهم­ترین نکته حائز بیان که تا کنون مورد توجه قرار نگرفته و اصلی­ترین ویژگی ماورائی درفش کاویان است، دخیل بودن عناصری از علوم غریبه و نقوش عددی و طلسمات (اوفاق) است که در برخی منابع کهن از جمله الواح الذهب بونی، مقدمه ابن خلدون و حرزالامان کاشفی بدان اشاره شده است و بدین سان نیرویی ماورائی با بیرقی عادی گره خورده است و مسبب پیروزی بر ضحاک اهریمن خو می­ شود.

درفش کاویانی, کاوه, علوم غریبه, اوفاق