تحلیل ریخت شناسی رودخانه مرگ ماهیدشت

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله هیدروژیومورفولوژی، دوره: 9، شماره: 32
  • کد COI اختصاصی: JR_HYD-9-32_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 142
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رویا پناهی

فارغ التحصیل دکتری ژئومورفولوژی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

میترا مشعشعی

کارشناسی ارشد سنجش از دور، دانشکده عمران و نقشه برداری ، دانشگاه کردستان، کردستان، ایران

سید میثم مشعشعی

کارشناس مهندسی رودخانه، شرکت مهندسین مشاور آب پردازان نو اندیش، کردستان، ایران

چکیده

رودخانه­ها از نظر شکل کانال و میزان پویایی بسیار متعددند با توجه به ویژگی­های فیزیکی مشترک قابل طبقه­بندی هستند روش طبقه­بندی راسگن پایداری نسبی انواع رودهای مختلف را با استفاده از روابط رسوب و هیدرولیک مورد بررسی قرار می­دهد. در این پژوهش به بررسی رفتار ریخت شناسی رودخانه مرگ (ماهیدشت) با استفاده از روش تجربی راسگن پرداخته شده ­است در ابتدا جهت استخراج متغیرهای ریخت­شناسی مجرا از قبیل شاخص گودافتادگی، نسبت عرض به عمق، ضریب خمیدگی، شیب کانال، در محیط نرم­افزار  HEC-RAS(ورژن ۵.۰.۷) استخراج و مواد بستر حاصل بررسی­های میدانی گردآوری شد. با توجه به تفاوت شیب رودخانه مرگ به چهار بازه تقسیم گردید میزان ضریب خمیدگی و شعاع انحنا در محیط GIS (ورژن ۱۰.۵) برای هر بخش محاسبه شد. جهت محاسبه رودخانه در سطح II راسگن ۴۴ مقطع عرضی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می­دهد که رودخانه مرگ در بازه ی اول در رده F۶، در بازه ی دوم و سوم در رده C۶ و در بازه ی چهارم رودخانه در رده B۶ قرار گرفته­است. مقاطع قرار گرفته در رده F۶، میزان شیب بستر زیاد، شاخص گودافتادگی کم و دشت سیلابی کمتر توسعه یافته ­است و پتانسل فرسایش کناره خیلی زیاد بوده است. در مقاطع رده C۶ میزان شیب کاهش یافته است علاوه بر آن شاخص گودافتادگی افزایش یافته و دشت سیلابی گسترش پیدا کرده است و تاثیر کنترلی پوشش گیاهی در ثبات دامنه خیلی زیاد است. مقاطع دارای رده B۶، میزان شیب کمتر از سایر بازه­ها است، شاخص گودافتادگی متوسط و در نهایت پتانسیل فرسایش کناره کم بوده­است. بنابراین الگوهای مجرای رودخانه مرگ (ماهیدشت) و به تبع آن متغیرهای موثر در طبقه­بندی و تفکیک مجراها درغالب مقاطع با مدل راسگن مطابقت دارند.

کلیدواژه ها

طبقه بندی راسگن, HEC-RAS, رودخانه مرگ ماهیدشت

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.