دایره نجفی، اهمیت و فواید آن در علم عروض فارسی
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: دوفصلنامه زبان و زبان شناسی، دوره: 15، شماره: 29
- کد COI اختصاصی: JR_LSI-15-29_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 362
نویسندگان
دانشگاه شهید بهشتی
چکیده
در میان عروض دانان قدیم و جدید فارسی، هیچ کس به اندازه ابوالحسن نجفی دغدغه طبقه بندی وزن های شعر فارسی نداشته است. نجفی همچنین کوشیده است تا معیاری برای تشخیص وزن مطبوع از وزن نامطبوع بیابد. او وزن های مطبوع را دو دسته می داند: وزن های متفق الارکان (xx) و وزن های متناوب الارکان (xy). نجفی برای دسته نخست کوشیده است رکن های عروضی را سامان دهد که تکرار هرکدام از آن ها به استخراج یک خانواده وزنی منجر می شود. برای دسته دوم، یعنی وزن های متناوب الارکان، دایره ای عروضی ارائه کرده است که از آن در خلاف جهت عقربه های ساعت، ۸ خانواده وزنی و در جهت عقربه های ساعت ۸ خانواده دیگر استخراج می شود، به طوری که تمامی اوزان این ۱۶ خانواده های وزنی در ضمن وزن های مطبوع قرار می گیرند. این دایره عروضی که به نام «دایره نجفی» نام گذاری شده، کار طبقه بندی وزن ها را تسهیل کرده و نزدیک به ۲۰۰ وزن شعری را در خود جای داده است. در این جستار با روش توصیفی- تحلیلی، پس از بررسی تاریخی دایره های عروضی در عربی و فارسی، به تبیین فواید دایره نجفی در تنظیم رکن های عروضی، شیوه رکن بندی وزن های مستخرج از دایره و سامان دهی طبقه بندی وزن های شعر فارسی پرداخته شده است.کلیدواژه ها
عروض فارسی جدید, ابوالحسن نجفی, دایره نجفی, طبقه بندی وزن هااطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.