مکان یابی نقاط کم ریسک برای احداث اردوگاه ها و مراکز خدمات درمانی پیش از وقوع زلزله با استفاده از روش تصمیمگیری چندمعیاره COCOSO مطالعه موردی: رودبار گیلان

زمینه و هدف: امروزه با توجه به افزایش جمعیت و تغییرات آب وهوایی، احتمال وقوع سوانح طبیعی مانند سیل و زلزله رو به افزایش است. لذا لزوم برنامه ریزی مناسب برای کاهش تلفات جانی و مالی، بیش از پیش احساس می شود. مکان یابی اردوگاه ها و مراکز خدمات درمانی یکی از اقداماتی است که باید برای مقابله با شرایط وقوع سانحه لحاظ نمود. در این تحقیق، موضوع مکان یابی اردوگاه ها و مراکز خدمات درمانی بررسی شده است. با توجه به پیشینه تاریخی شهر رودبار در وقوع زلزله بزرگ و موقعیت مکانی این شهر روی گسل فعال رودبار، این شهر برای مطالعه موردی انتخاب شده است. روش: مکان ها و معیارهای مناسبی برای احداث اردوگاه ها و مراکز خدمات درمانی محله ها و مناطق اطراف شهر رودبار در نظر گرفته شدند. برای انتخاب مکان های کاندید، از پژوهش های پیشین  و نظر کارشناسان مرکز تحقیقات و تاب آوری در حوادث و بلایای هلال احمر بهره گرفته شد. علاوه بر این، برای رتبه بندی گزینه ها از روش ترکیبی سازشی که از روش های جدید تصمیم گیری چندمعیاره است، استفاده شده است. یافته ها: پس از تعیین معیارها و مکان های کاندید برای احداث مراکز خدمات درمانی و اردوگاه ها، مکان های مناسب اولویت بندی شدند. بدین شکل که ابتدا در فاز اول با توجه به جمعیت شهر رودبار، ۵ نقطه برای مراکز خدمات درمانی انتخاب شدند و سپس در فاز دوم سایر نقاط برای احداث اردوگاه ها و با توجه به معیارهای مناسب یک اردوگاه، مورد اولویت بندی مجدد قرار گرفتند. نتایج نشان می داد از بین نقاط کاندید، برخی از مدارس و محوطه باز برخی بیمارستان ها (جهت احداث بیمارستان صحرایی) نقاط مناسب تری برای احداث مراکز خدمات درمانی هستند، در حالی که برای احداث اردوگاه ها برخی از مدارس و مساجد نقاط مناسب تری هستند. نتیجه گیری: نتایج حاصل از رتبه بندی نشان می دهند که معیارهای عدم قرارگیری روی گسل، وجود زیرساخت مناسب و فاصله از نقاط آسیب دیده، معیارهای مهمی برای انتخاب مرکز خدمات درمانی هستند. در حالی که معیارهای عدم قرارگیری روی گسل، وجود زیرساخت مناسب و فاصله از مراکز خدمات درمانی معیارهای لازم برای احداث اردوگاه می باشند.

کلیدواژه ها:

location ، camps ، medical service centers ، earthquake ، combined compromise solution ، مکان یابی ، اردوگاه ها ، مراکز خدمات درمانی ، زلزله ، راه حل ترکیبی سازشی