دگرسانی و کنترل کننده های ساختاری کانه زایی طلا و مس در منطقه اهر، پهنه ارسباران شمال غرب ایران

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران، دوره: 30، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IJCM-30-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 373
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

گلناز موذن زاده

دانشگاه ارومیه

یوسف رحیم سوری

دانشگاه ارومیه

مهدی بهیاری

دانشگاه ارومیه

چکیده

منطقه اهر بخشی از پهنه فلززایی ارسباران در شمال غرب ایران بوده که در آن ذخایر گرمابی بسیاری از مس و طلا شکل گرفته است. در این ارتباط، کانسارهای صفی­خانلو، نیاز، مزرعه، انجرد و کوجنق به عنوان کانسارهای شاخص انتخاب و از آنها برداشت­های ساختاری انجام شد. سنگ آهک­های کرتاسه به همراه سنگ­های آتشفشانی به عنوان قدیمی­ترین سنگ­های منطقه در کنار لاتیت- آندزیت­های ائوسن رخنمون دارند. در این سنگ­های آتشفشانی، سنگ­های الیگوسن چون صفی خانلو با ترکیب گرانیت– کوارتزمونزونیت و خان کندی با ترکیب مونزونیت- گابرو نفوذ کرده و باعث دگرسانی­های فیلیک، آرژیلیک و سیلیسی در صفی خانلو، دگرسانی گسترده آرژیلیک در کوجنق و فیلیک و پتاسیمی در منطقه نیاز شده­اند. با یک وقفه زمانی، فعالیت ماگمایی در میوسن پسین- پلیوسن دوباره شروع و باعث دگرسانی­های فیلیک و پروپلیتیک در منطقه مزرعه و آرژیلیک، فیلیک، پروپلیتیک و پتاسیمی در انجرد شده­اند. این دگرسانی­ها با استفاده از تصاویر ماهواره­ای استر و روش­های تحلیل مولفه­های اصلی (PCA) و نقشه برداری زاویه طیفی(SAM)  بررسی شدند. سپس با بررسی­های صحرایی، روند شکستگی­های اصلی در هر یک از کانسارهای نام برده مشخص شده و با نتایج بدست آمده از دورسنجی مقایسه گردید. نتایج نشان داد که روند غالب پهنه­های کانی­سازی و دگرسانی در کانسارهای مورد بررسی شمال­شرق- جنوب­غرب است و با روند غالب خطواره­های استخراج شده از تصاویر ماهواره­ای همخوانی دارد. بر این اساس، می­توان گفت که ساختارهای از نوع گسل و شکستگی نقش بسیاری در کنترل و شکل­گیری ذخایر طلا و مس در منطقه اهر داشته­اند.

کلیدواژه ها

ذخایر گرمابی طلا- مس؛ ساختار؛ تحلیل مولفه اصلی؛ نقشه برداری زاویه طیفی؛ پهنه ارسباران.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.