زمین شیمی و ریزدماسنجی میانبارهای سیال کانی سازی مس و آهن در سنگ های آتشفشانی شمال خور، خاور ایران

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه پترولوژی، دوره: 12، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IJPU-12-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 151
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

غلامرضا فتوحی راد

گروه مهندسی معدن، دانشکده مهندسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

محمد حسین یوسف زاده

استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

حسین عباسی نیاز آبادی

گروه آموزشی زمین شناسی دانشکده علوم دانشگاه بیرجند

چکیده

مجموعه آتشفشانی شمال خور در استان خراسان جنوبی، در فاصله ۹۰ کیلومتری شمال باختری بیرجند در خاور ایران رخنمون دارد. سنگ های آتشفشانی یادشده شامل آندزیت بازالت، آندزیت و تراکی آندزیت، لاتیت، داسیت تا ریوداسیت و سنگ های آذرآواری شامل توف و برش های آتشفشانی هستند. بافت غالب در این سنگ ها پورفیری است. سری ماگمایی بیشتر نمونه ها کالک آلکالن است؛ اما برخی به سری توله ایت گرایش نشان می دهند. در این منطقه، کانی سازی آهن به صورت مگنتیت، هماتیت و به مقدار کمتر گوتیت است و با توجه به شواهد صحرایی و سنگ نگاری خاستگاه ماگمایی دارد. بورنیت که تنها کانه مس است به صورت اولیه و در حجم کم پدید آمده است. حضور بورنیت و پیریت که فازهای سولفیدی هستند به مقدار بسیار کم و نبود دیگر کانه های سولفیدی اولیه مس در منطقه به همراه فازهای ثانویه کانه سازی مس در حجم های بسیار بیشتر، همگی نشان دهنده یک محلول گرمابی است که مراحل پایانی تفریق ماگمایی را پشت سر گذاشته و احتمالا کانه های برونزاد مس مانند کالکوسیت در پهنه غنی شده را پدید آورده است. دیگر کانه های مس ثانویه هستند و شامل کالکوسیت، کوولیت و مالاکیت است. دماسنجی میانبارهای سیال کوارتز در مناطق غار کفتر و حوض سبز بازه دمایی ۳۲۴- ۱۸۷ درجه سانتیگراد را برای کانی سازی مس نشان می دهد. ازاین رو، کانی سازی مس در حقیقت به شرایط گرمابی اپی ترمال تا مزوترمال مربوط است.  

کلیدواژه ها

اپی ترمال, میانبار سیال, کالک آلکالن, خور, خاور ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.