تعیین شرایط دمایی، وضعیت سولفیداسیون و سازوکار تشکیل طلا در کانسار چندفلزی آتش انبار (جنوب قزوین)، برپایه شواهد کانه زایی، دگرسانی و شیمی کانه ها
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه پترولوژی، دوره: 13، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_IJPU-13-2_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 193
نویسندگان
استادیار، گروه زمین شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زمین شناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
کارشناسی ارشد، کارشناس اکتشافی معدن زرشوران، آذربایجان غربی، ایران
چکیده
کانسار چندفلزی آتش انبار با ذخیره احتمالی ۲ میلیون تن (شامل مجموعه عنصرهای فلزات پایه و طلا) و میزان متوسط طلا ۱۳/۲ گرم در تن (ppm)، در بخش شمالی پهنه ماگمایی ارومیه- دختر، متعلق به ماگماتیسم آتشفشانی- نفوذی بستان آباد- انارک قرار گرفته است. در این کانسار، رگه های چندفلزی طلادار با سرشت اپی ژنتیک، درازای نزدیک به ۵ تا ۸۰ متر، پهنای ۵/۰ تا ۶ متر و ژرفای حداکثری ۴۵ متر در سنگ میزبان داسیت های پورفیری ائوسن میانی (واحد Eord) روی داده اند. کانه زایی با بافت و ساخت های رگه- رگچه ای، پوسته ای، قلوه ای شکل، برشی و افشان در سه مرحله پیش از کانه زایی (حضور پیریت های افشان)، کانه زایی اصلی (شامل کالکوپیریت رگه ای (II-A)، رگه کوارتز- سولفید برشی (II-B) و رگه باریت- سولفید (II-C)) و پس از کانه زایی (شامل رگه کربنات تاخیری (III-A) و برون زاد (III-B)) رخ داده است. دگرسانی آرژیلیک (مجموعه کائولینیت- ایلیت± دیکیت) به همراه دگرسانی سیلیسی (مجموعه کوارتز± ژاسپر)، اصلی ترین دگرسانی های منطقه را دربر می گیرند. در کانسار آتش انبار، طلا به صورت ذرات آزاد (Au۰) در میزبان کالکوپیریت و نامریی (Au+) در ترکیب کانه های اسفالریت و پیریت وجود دارد. همچنین، با توجه به نسبت Co/Ni (گستره ۲/۱ تا ۴۵)، پیریت های افشان پیش از کانه زایی سرشت ولکانوژنیک دارند و پیریت های دارای منطقه بندی خاستگاه گرمابی دارند. با توجه به تغییرات غلظت Cd (میانگین: ppm ۴۶۵۷) و نسبت Zn/Cd (میانگین: ۶/۱۸۸) در ترکیب اسفالریت ها، کانه زایی در سامانه گرمابی دما متوسط- بالا (دمای ۲۰۰ تا ۲۵۰ درجه سانتیگراد) قرار گرفت. همچنین، برپایه محتوای %FeS mol در اسفالریت ها (گستره ۱۱/۰ تا ۰/۴) تغییرات LogfS۲ درآنها از ۱۰- تا ۱۴- به دست آمد که با وضعیت سولفیداسیون بالا تا متوسط برای این کانسار همخوانی دارد. با توجه به همراهی پاراژنتیک طلا با کانه های پیریت و اسفالریت، عدم رخداد کانی های اکسیدی، دمای متوسط سیال کانه ساز، pH نزدیک به خنثی تا اسیدی (وجود دگرسانی آرژیلیک± سریسیت) و اکتیویته بالای گوگرد (log aS۲)، کمپلکس های بی سولفیدی -Au(HS)۲ در انحلال پذیری طلا و انتقال آن نقش داشته اند. برپایه شواهد، افزایش logfO۲ محیط فعالیت – S۲را کاهش داده و طلا در رگه برشی کوارتز- سولفید از طریق ناپایداری کمپلکس های بی سولفیدی طلا ته نشست کرده است.کلیدواژه ها
طلای آزاد نسبت Co/Ni پیریت درصد مولی FeS اسفالریت کمپلکس بی سولفیدی Au(HS)۲, کانسار آتش انباراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.