محمدرضا مهرگان - دانشیار دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
عزت اله اصغری زاده - استادیار دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
حسین صفری - دانشجوی دکتری مدیریت دانشگاه تهران

از جمله مشکلات مهم امروز صنعت کشور عدم رقابت پذیری می باشد. یکی از ارکان این مشکل عدم وجود یک رویکرد مشخص بمنظور افزایش رقابت پذیری است. همچنین ارتباط مستقیمی بین افزایش توان رقابتی یا رقابت پذیری یک کشور و توان رقابتی بنگاه ها وجود دارد. لذا در این مقاله قصد داریم که مدلی برای بررسی و اندازه گیری رقابت پذیری یا توان رقابتی بنگاه ارائه نماییم. این تحقیق در شرکت صنایع پتروشیمی ایران انجام شده است. برای استخراج مدل مفهومی، از یک طرف نظریات، تئوری ها، مدل ها، رویکردها و چارچوب های مرتبط با رقابت پذیری در سطوح مختلف بنگاه، صنعت و ملی و از طرف دیگر تحقیقات پیشین مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه آن شناسایی رویکردهای اصلی مورد استفاده در تدوین مدل مفهومی اولیه بود که عبارتند از: رویکردهای سیستمی، دارایی- فرآیند- عملکرد، مبتنی بر قابلیت و مبتنی بر بازار. بر اساس این رویکردها مدلی با سه جزء اصلی منابع ورودی سازمان، موقعیت بنگاه در بازار و توان خلاقیت و نوآوری توسعه داده شد. سپس با استفاده از تکنیک های تحلیل عاملی و مدلسازی معادلات ساختاریافته این مدل با چندبار اصلاح نمودن، نهایتا به اثبات رسید. طبق نتایج کسب شده از این کار تحقیقاتی، مشخص شد که توان رقابتی شرکت صنایع پتروشیمی ایران بیش از هر چیز وابسته به منابع است. به عبارت دیگر رویکرد این شرکت رویکرد مبتنی بر منابع ورودی بنگاه است که پیشنهاد می­شود به رویکرد ترکیبی مبتنی بر منابع و خلاقیت و نوآوری تغییر یابد.    

رقابت پذیری / بنگاه / شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران / مدلسازی معادلات ساختاریافته / تحلیل عاملی