بررسی زیست شناسی وکارایی دو گونه زنبور پارازیتوئید Trichogramma spp. روی تخم پروانه ی سفیده ی کوچک کلم Pieris rapae در شرایط آزمایشگاهی

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: دوفصلنامه مهار زیستی در گیاه پزشکی، دوره: 4، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JBIOCO-4-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 190
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

صالح پور آرین

گروه حشره شناسی کشاورزی ، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی ، واحد علوم وتحقیقات ،دانشگاه آزاد اسلامی

جلال شیرازی

عضو هیات علمی موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور

احمد راثی پور

گروه کشاورزی ، دانشکده کشاورزی ، دانشکده علوم و مهندسی صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

مهمترین آفت کلم بعد از بید کلم، سفیده ی کوچک کلم، Pieris rapae با خسارت حدود ۴۰% می باشد. لذا مطالعه ای به منظور بررسی کارایی دو گونه زنبور به نام های Trichogramma brassicae و T. evanescens برای معرفی اولیه به عنوان عوامل کنترل بیولوژیک سفیده ی کوچک کلم P. rapae صورت گرفت. کلیه آزمایش­ها در شرایط اتاق رشد با دمای ۵/۰±۲۵ درجه ی سلسیوس، رطوبت نسبی ۱۰±۶۰ درصد و دوره ی نوری ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی انجام شد. براساس مشاهدات مزرعه ای و داده های پرورش آفت در شرایط گلخانه، مشخص شد که دوران انکوباسیون تخم سفیده ی کوچک کلم حدود ۵ تا ۷ روز بود. این حشره در شرایط مزرعه دارای پنج سن لاروی مجموعا به طول ۲۰ تا ۳۰ روز و دوره ی شفیرگی بین ۶ تا ۹ روز بود. به طور معمول، طول عمر حشرات نر حدود ۷ و ماده حدود ۱۰ روز ثبت گردید. بررسی­های اولیه نشان داد که طول دوره ی رشدی مراحل نابالغ زنبور T. brassicae و T. evanescens به ترتیب ۱۵/۰±۴۳/۱۰ و ۱۱/۰±۰۷/۱۰ روز و ۰۹۹/۰±۴۸/۱۰ و ۰۹۳/۰±۱۷ /۱۰روز برای افراد ماده و نر بود. به علاوه طول عمر زنبورهای ماده و نر در این دو گونه به همان ترتیب ۲۰/۰±۰۳/۲ و ۲۴/۰±۴۰/۱ روز و ۱۶/۰±۶۸/۱ و ۴۰/۰±۸۵/۱ روز به دست آمد و در ادامه نرخ ناخالص و خالص باروری و بارآوری برای زنبورهای T. brassicae وT. evanescens به ترتیب ۹۲/۵۱ و ۴۶/۳۹ تخم و ۰۴/۸۳ و ۱۹/۷۷ تخم برآورد شد. همچنین میانگین سن باروری و بارآوری خالص در زنبور  T. brassicae به ترتیب ۳۶/۰ و ۳۹/۰ روز و برای زنبور T. evanescens ۱۶۲/۰ و ۱۶۲/۰ روز به دست آمد. به همین صورت، نتایج نشان داد نرخ های ناخالص و خالص تولید مثل زنبور T. brassice و T. evanescens روی تخم سفیده­ی کوچک کلم به ترتیب ۷۷/۲۲ تخم ماده / ماده و ۹۵/۱۲  نتاج ماده / ماده و ۱۴/۶۶ تخم ماده / ماده و ۳۲/۲۹ نتاج ماده/ ماده محاسبه شد. نرخ­های ذاتی و متناهی افزایش جمعیت به ترتیب ۲۳۸/۰ (روز۱-) و ۲۶۹/۱ نتاج ماده / روز و ۳۰۵/۰ (روز۱-) و ۳۵۷/۱ نتاج ماده برروز برای زنبورهای T. brassicae  و T. evanescens بود. مدت زمان دو برابر شدن جمعیت در همین دوگونه به همان ترتیب ۹۰/۲ و ۲۶۵/۲ روز و طول مدت یک نسل نیز ۷۴/۱۰ و ۰۴/۱۱ روز بود. نتایج حاصل از توزیع سنی پایدار جمعیت برای هر دو گونه مشخص کرد که جمعیت پایدار از حدود ۹۸% جمعیت از مرحله ی نابالغ و ۲% افراد بالغ تشکیل شده اند. مقایسه ی تمامی نتایج­ حاکی از برتری زنبور T. evanescens نسبت به زنبور T. brassicae روی تخم سفیده­ی کوچک کلم P. rapae بود. بنابراین می­توان گفت تا این مرحله زنبور T. evanescens می­تواند انتخاب بالقوه ای برای کنترل بیولوژیک کاربردی علیه سفیده ی کوچک کلم باشد.  

کلیدواژه ها

سفیده ی کوچک کلم, Pieris rapae, Trichogramma brassicae, T.evanescens, کلم, کنترل بیولوژیک

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.