منصوره حسینی - گروه گیاه پزشکی دانشگاه زابل، زابل
مهدی نصر اصفهانی - بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران
مرتضی قربانی - گروه گیاه پزشکی دانشگاه زابل، زابل، ایران

برای بررسی کنترل بیولوژیک نماتود سیستی چغندرقند Heterodera schachtii، اثر جدایههای قارچیTrichoderma harzianum، Talaromyces flavus، Fusarium solani وPochonia chlamydosporia var. chlamydosporia جدا شده از سیستهای آلوده در استان اصفهان، و ترکیبات زیستی تجاری ماری گلد (محصول شرکت ABPL کشور هندوستان) و تریکومیکس اچ. وی.TRICHO-MIX H.V.) با ماده موثره T. harzianum T۳۹ محصول شرکت فنآوران حیات سبز)، در قالب طرح کاملا تصادفی با ۹ تیمار و پنج تکرار در گلخانه، طی سالهای ۹۳-۱۳۹۲ مورد بررسی قرار گرفت. یک نمونه از هر یک از جدایههای قارچ تکثیر یافته روی گندم سترون، به میزان ۱۰ گرم و ترکیبات زیستی ماری گلد و تریکومیکس اچ. وی. به ترتیب به میزان ۲/۰ و ۲ گرم، به گلدانهای حاوی خاک مزرعه با آلودگی ۶۷/۰عدد سیست و ۱۲ عدد تخم و لارو سن دو نماتود در یک گرم خاک افزوده و در دمای ۲±۲۵ درجه سلسیوس و رطوبت نسبی ۱۰±۷۰ درصد به مدت ۹۰ روز نگهداری شد. تجزیه واریانس با نرم افزارSAS ۹.۱ و میانگین صفات مورد مطالعه در مقایسه با خاک سترون، بهوسیله آزمون چند دامنهای دانکن ارزیابی شد. نتایج نشان داد که از نظر جمعیت نهایی بین تیمارها در مقایسه با تیمار نماتود به تنهایی، تفاوت معنیداری وجود دارد. به طوریکه جدایه T. harzianum ۱۲۸، ماری گلد، T. harzianum ۹۳، TRICHO-MIX H.V. ،F. solani، T. flavus ۹۴،T. flavus ۱۳۴ و P. chlamydosporia بهترتیب به میزان ۰۸/۶۵، ۷۲/۶۰، ۰۸/۵۳، ۹۹/۴۷، ۸۱/۴۵، ۱۷/۴۲، ۴۵/۴۱ و ۳۵/۲۰ درصد، جمعیت نهایی نماتود سیستی چغندرقند را کاهش دادند. بوتههای چغندرقند کشت شده در خاک سترون و مزرعه، از نظر شاخصهای رشدی طول، وزن تر و خشک ریشه و اندامهای هوایی، دارای اختلاف معنیداری بودند. قارچهای فوزاریوم و پوکونیا، نسبت به سایر تیمارها، باعث رشد بیشتر بوتههای چغندرقند شدند.

تریکومیکس اچ. وی, ماریگلد, Pochonia chlamydosporia, Trichoderma harzianum, Talaromyces flavus