مطالعه مدل ریاضی رشد و نمو وابسته به دمای کفشدوزکCryptolaemus montrouzieri Mulsant (Coleoptera: Coccinelidae)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: دوفصلنامه مهار زیستی در گیاه پزشکی، دوره: 7، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JBIOCO-7-1_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 194
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حسین رنجبر اقدم

موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

کفشدوزک کریپتولموس، Cryptolaemus montrouzieri Mulsant به عنوان موثرترین عامل مهار زیستی روی شپشک های آردآلود شناخته شده است. در پژوهش حاضر تاثیر دما روی روند رشدونمو کفشدوزک مورد بررسی قرار گرفت. طول دوره رشدونمو مراحل جنینی (تخم)، لاروی، شفیرگی و کل دوره نابالغ کفشدوزک یادشده، در اتاقک رشد در دامنه دمایی ۳۵–۱۵ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی ۶۰–۵۰ درصد و دوره نوری ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی ثبت شد. تجزیه واریانس نتایج طول دوره رشدونمو مراحل رشدونمو کفشدوزک در دماهای مختلف نشان داد که بین میانگین طول دوره رشد و  نمو هر یک از مراحل رشدی کفشدوزک در دماهای مورد بررسی از نظر آماری در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنی داری وجود دارد و افزایش دما منجر به کاهش معنی دار طول دوره رشدونمو کفشدوزک شد. در ادامه از مدل­های ریاضی برای توصیف روند رشدونمو مراحل مختلف رشدی کفشدوزک کریپتولموس در دماهای مختلف و برآورد شاخص­های دمایی مربوطه استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، مدل­های بریر–۲ و لاکتین قادر به پیش بینی مطلوب روند رشدونمو کفشدوزک در دامنه دمایی مورد بررسی بودند. بر اساس پیش­بینی مدل­های یاد شده، دامنه دمایی رشدونمو مراحل نابالغ کفشدوزک کریپتولموس ۵۶/۳۳–۴۰/۱۰ درجه سلسیوس و دمای بهینه رشدونمو آن ۰۸/۳۰ درجه سلسیوس تعیین شد. این نتایج در بهبود شرایط محیطی در حشره خانه های پرورش انبوه کفشدوزک کریپتولموس و برنامه­های کنترل بیولوژیک شپشک های آردآلود قابل استفاده خواهد بود. 

کلیدواژه ها

دما, رشدونمو, مدل ریاضی, کفشدوزک کریپتولموس

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.