هما ایرانی بهبهانی - استاد گروه مهندسی طراحی محیط زیست ، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
مرضیه کاظم زاده - استادیار گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
سارا طاهرسیما - استادیار گروه معماری، واحد تهران شرق، دانشگاه ازاد اسلامی تهران ، ایران

براساس نوشته های مورخان همواره برای توصیف تهران از باغ بهره برده شده است، عنصری که منشا حضور تهران و در اسناد تاریخی دارای جایگاه خاصی می باشد؛ پرسش اصلی این نوشتار این است که آیا می توان بیان نمود که باغ عامل اصلی ایجاد شهر و توسعه تهران بوده آیا می توان بیان کرد موجودیت شهر تهران از باغ نشات گرفته است؟ مقاله حاضر با روش تاریخی- تحلیلی و اکتشافی از متون تاریخی و اسناد و مدارک از دوران شروع مدنیت شهر تهران به جمع آوری مطالب براساس تحلیل تاریخی و توصیفی به برداشت لایه های زمانی می پردازد. سپس با تجزیه و تحلیل لایه های تاریخی باغ در بستر شهر تهران همزمان به شناخت رابطه دوطرفه بین بستر طبیعی و تاثیر متقابل فرهنگ و شهر و معماری می پردازد. فرض این مقاله بر این است که رابطه مستقیمی بین باغ و بوجود آمدن یک شهر از یک طرف و از طرف دیگر بین رشد شهر تهران و بستر طبیعی و باغ به ویژه باغ گلستان تهران وجود دارد. سعی این مقاله بر این است که تاثیر متقابلی که بین بستر طبیعی و باغ و شهر و معماری ارتباط دوطرفه ای وجود دارد را کشف و ارائه نماید.

باغ گلستان, توسعه شهری, ارگ سلطنتی, شهر تهران, بستر طبیعی