فضل الله احمدی میرقائد - دانشجو - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
عبدالرسول سلمان ماهینی - دانشیار گروه محیط زیست دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
الهام صدیقی - دانشجوی دکتری محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مصطفی قلی پور - دانشجوی دکتری محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

مدیریت منابع طبیعی و افزایش سود اقتصادی در بخش کشاورزی مستلزم برنامه ریزی منطقی است. با توجه به محدودیت آب و اراضی در استان گلستان، این تحقیق به منظور بهینه سازی تخصیص اراضی آبی استان به کشت محصولات زراعی و باغی صورت گرفت. با تعیین معیارهای ارزیابی و ارزشگذاری آن ها، تخصیص مساحت اراضی بر مبنای برنامه ریزی مصالحه ای انجام و با طراحی سناریوهای محیط زیستی، شرایط فعلی و پیشنهادی جهاد کشاورزی، میزان عملکرد تمامی محصولات مشخص شد. نتایج وزندهی معیارها نشان داد که مصرف آب با وزنی معادل ۲۶۱/۰ مهم ترین معیار در این زمینه به شمار می رود. همچنین، مشخص شد که برای کشت بر اساس الگوی محیط زیستی، محصولات شبدر، جو، گندم و کلزا به ترتیب با ۳۷/۱۲، ۹۱/۶، ۸۱/۶ و ۰۸/۶ درصد از کل مساحت اراضی آبی استان در اولویت قرارگرفته است. مقایسه نتایج نیز نشان داد که مطابق با الگوی محیط زیستی، در مصرف آب، نیاز به ماشین آلات، مصرف کود و سموم شیمیایی صرفه جویی صورت می گیرد که با اجرای نتایج آن می توان بازدهی اقتصادی را در بخش کشاورزی استان افزایش داد. بدیهی است انتخاب هر یک از این سناریوها به شکل پایلوت در یکی از شهرستان ها صورت می پذیرد و پس از مقایسه نتایج واقعی، به اجرایی شدن آن در سطح استان اقدام خواهد شد.

Mathematical Programming, optimization, crop products, MCAT