فرناز شیبانی فر - کارشناس ارشد محیط زیست، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر
میر مهرداد میرسنجری - استادیار گروه محیط زیست و رئیس دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر،

فلزات سنگین از مهم ترین آلاینده های محیط زیستی به شمار می روند که از طریق مناطق ساحلی و رودخانه ها وارد دریا می شوند و از طریق زنجیره غذایی در بدن آبزیان تجمع می یابند. پرندگان در مقایسه با سایر مهره داران نسبت به آلودگی های محیط زیست حساسیت بیشتری دارند. هدف از این مطالعه،اندازه گیری غلظت فلزات سنگین (کادمیوم، نیکل و سرب) در بافت عضله، کلیه و کبد باکلان بزرگ و بررسی تاثیر دو فاکتور سن و جنس در روند تجمع این فلزات در بافت های مختلف است . نتایج نشان داد که بیشترین میانگین غلظت در هر سه اندام متعلق به فلز سرب و کمترین غلظت، متعلق به فلز نیکل است . همچنین، بیشترین تجمع فلزات سنگین در بافت کلیه و کمترین تجمع فلزات در بافت عضله است . نتایج بررسی دو فاکتور سن و جنس در روند تجمع فلزات سمی در اندام های باکلان نشان داد که فاکتور سن در روند تجمع فلزات کادمیوم و نیکل و فاکتور جنس در روند تجمع فلزات نیکل و سرب در اندام های باکلان بزرگ تاثیر گذار است . به نظر می رسد آلودگی فلزات سرب، کادمیوم و نیکل در ذخیره گاه زیست کره حرا برای باکلان بزرگ در حدی نیست که سبب تغییرات رفتاری یا کاهش تولید مثل شود.

باکلان بزرگ, ذخیره گاه زیست کره حرا, فلزات سمی