امید بهمنی - استادیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران
محمد قبائی سبوق - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران،
معین الدین رضوانی - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران
عاطفه مهدوی نجف آبادی - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران

در تحقیق حاضر تاثیر بافت خاک و مقیاس نمونه بر ضریب انتشارپذیری و مدل سازی حرکت املاح بررسی شد. تیمارهای آزمایشگاهی شامل چهار بافت مختلف خاک (۱۰۰ درصد ماسه بادی و ۹۰، ۸۰ و ۷۰ درصد ماسه بادی و مابقی ماسه شسته شده) با طول نمونه های ۵۰، ۸۰ و ۱۱۰ سانتی متری بود و از ردیاب کلرید سدیم استفاده شد. با برازش منحنی تئوریک رخنه بر داده های آزمایشگاهی، با استفاده از برنامه CXTFIT به روش معکوس، ضریب انتشار برآورد شد و منحنی های رخنه شبیه سازی شدند. همچنین، با حل تحلیلی معادله انتقال- انتشار از روش بریگهام مقدار ضریب انتشارپذیری محاسبه و با نتایج روش معکوس مقایسه شد. نتایج نشان داد ضرایب انتشارپذیری به دست آمده از مدل بریگهام در همه تیمارها (به جز نمونه با طول ۱۱۰ سانتی متر و بافت ۱۰۰ درصد ماسه بادی) در دامنه کمتر از یک سانتی متر تغییر می کند. نتایج بیانگر دقت مناسب روش معکوس در برآورد پارامترهای معادله انتشار است به طوری که ضرایب انتشارپذیری در مقایسه با نتایج حل تحلیلی مدل بریگهام ضریب تبیین ۷۹/۰ دارند. همچنین، با افزایش درصد ماسه شسته شده در بافت خاک به ازای طول های یکسان ستون های آزمایشگاهی نسبت غلظت نسبی برابر با ۵/۰ در تعداد حجم آب تخلخل کمتری رخ می دهد.

آبشویی, برنامه CXTFIT, کلرید سدیم, منحنی رخنه, مدل بریگهام