بررسی و تحلیل مولفه های تاثیرگذار در ارتقای کیفیت های محیطی با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) (مطالعه موردی: سقز)

  • سال انتشار: 1394
  • محل انتشار: فصلنامه محیط شناسی، دوره: 41، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JESJ-41-1_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 165
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فرزانه ساسان پور

استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

علی موحد

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

علی شماعی

دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

سوران مصطفوی صاحب

کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف سنجش و تحلیل کیفیت محیط در واحد همسایگی و محله بر آن است با شناسایی و ارزیابی وضعیت کیفی مولفه های سازنده کیفیت در این محیط های شهری، علاوه بر تعیین سطح کیفیت محیط در محدوده مطالعاتی به اولویت بندی مولفه های محیطی نامطلوب محیط موردنظر بپردازد؛ از این رو بر مشترکات دو مبحث «توسعه پایدار محله ای» و «کیفیت محیط» تاکید می کند که دلیل این امر تدقیق بیشتر موضوع، با توجه به میزان رضایت یا نارضایتی ساکنان از کیفیت محله است. پژوهش حاضر از نظر نوع، جزء تحقیقات «کاربردی» و از نظر روش، «توصیفی- تحلیلی» با تاکید بر «نگرش سیستمی» است. شیوه جمع آوری اطلاعات میدانی بر پایه بررسی های عینی محقق و تکمیل پرسش نامه توسط ساکنان و مسئولان بوده است. مدل ارزیابی کیفیت محیط در قالب مولفه های «کالبدی- فضایی»، «اجتماعی- فرهنگی»، «اقتصادی»، «زیست محیطی» و «مدیریتی- حکمروایی» به صورت سلسله مراتبی و ایجاد درخت ارزش با رویکرد بالا به پایین ایجاد شده است. به منظور ارزیابی نهایی و تحلیل داده ها از فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) بهره گرفته شده است. نتایج تحلیل نشان از آن دارد که محله شهرک دانشگاه با امتیاز ۳۰۵/۰ دارای بالاترین کیفیت مطلوب نسبت به محله های دیگر و محله تپه مالان با ۰۵۷/۰ امتیاز دارای پایین ترین مطلوبیت کیفیت است. از لحاظ تفاوت ابعاد کیفیتی در کل شهر، نتایج نشان می دهد که خوشه «زیست محیطی» با وزن ۳۶۴/۰ در اولویت اول و خوشه «اقتصادی» با وزن ۰۵۸/۰، خوشه «مدیریتی- حکمروایی» با وزن ۰۴۱/۰ با تفاوت آشکار در رده پنجم و ششم قرار گرفته اند. در نهایت علاوه بر معرفی معیارهایی برای سنجش پایداری محله های مورد مطالعه، فرایندی در پیش روی تصمیم سازان و مدیران شهری قرار گرفته است که به واسطه آن می توانند به اولویت بندی اقدامات خود برای ارتقای کیفیت های محیطی منطبق بر فرایند توسعه پایدار بپردازند.

کلیدواژه ها

توسعه پایدار محله ای, سقز, کیفیت های محیطی, فرایند تحلیل شبکه ای (ANP), محیط شهری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.