طراحی منظر دانشگاهی با رویکرد تاب آوری در شرایط بحران آب (نمونه موردی: دانشگاه ملایر)

کم آبی در بیشتر مناطق ایران مانعی بزرگ در توسعه فضای سبز دانشگاه های ایران که در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارند، محسوب می شود. این مشکل به طور جدی در دانشگاه ملایر نیز دیده می شود. دانشگاه ملایر، بر خلاف رشد شتابان فیزیکی خود، از ابتدا در تامین نیازهای آبی فضای سبز برای توسعه با چالش هایی مواجه بوده است. افزایش توان تاب آوری (بازگشت پذیری) اکولوژیک در مقابل بحران ها به ویژه بحران آبی نگرشی کلیدی در فرایند تغییرات اقلیمی به شمار می آید. بر این اساس منظر دانشگاه ملایر مبتنی بر رویکرد تاب آوری و تامین آب با روش های نوین برنامه ریزی و طراحی شده است. به این منظور ظرفیت تامین آب مبتنی بر چارچوب طراحی اکولوژیک تحلیل شده است و استفاده از منابع آب غیرمتعارف مانند آب خاکستری و باران در دستور کار قرار گرفت و از سوی دیگر طراحی منظر متکی به منظر با نیاز آبی کم و قابلیت تاب آوری در مقابل نوسانات آتی اقلیمی و به صورت خاص کمبود آب صورت گرفته است. در این فرایند ابتدا مروری بر تاب آوری اکولوژیک و تاب آوری منابع آب صورت گرفت و اصول پایداری اکولوژیک در خصوص تاب آوری محیط های خشک در مواجهه با کم آبی استخراج شد. سپس با شناخت محدوده مطالعاتی و تجزیه و تحلیل پتانسیل ها، فرصت ها، محدودیت ها و عوامل اختلال زا در محدوده مطالعاتی، اصول تاب آوری محیط های خشک در ارتباط با کم آبی در آن ها اعمال شد و راهکارهای عملی در سه دسته بندی کلی تامین آب از منابع غیرمتعارف، افزایش بازدهی الگوی آبیاری و استفاده از گونه های گیاهی انعطاف پذیر ارائه شده است. در انتها نیز طرح راهبردی توسعه فضای سبز دانشگاه ارائه شد.

کلیدواژه ها:

انعطاف پذیری ، تاب آوری ، دانشگاه ملایر ، کم آبی ، منابع آب