اندازه گیری بقایای سموم کشاورزی ارگانوکلره در رودخانه های استان مازندران از طریق دستگاه ECD GC-پس از پیش تغلیظ به روش استخراج فاز جامد

سموم کشاورزی ارگانوکلره به علت خاصیت تجمعی، سرطان زایی و تاثیر در سیستم عصبی انسان اهمیت زیادی دارند. این سموم به علت طبیعت لیپوفیلیک، آبگریزی و سرعت پایین تخریب شیمیایی و بیولوژیکی، در بافت های بیولوژیکی جمع و وارد چرخه غذایی می شوند بنابراین، این آلاینده ها در حد غلظت نانو می توانند خطر جدی برای سلامت انسان محسوب شوند. از آنجا که رودخانه ها مهم ترین منبع آب آشامیدنی محسوب می شوند، بررسی کیفیت آب آن ها از جهت حضور آفت کش ها قبل از استفاده در جوامع بسیار مهم است. در این مطالعه، غلظت بقایای سموم کشاورزی ارگانوکلره در ۶ ایستگاه از ۲ رودخانه استان مازندران (تالار و تجن) طی ماه های مختلف سال اندازه گیری شد. پس از آماده سازی نمونه ها، پیش تغلیظ سموم در نمونه ها به روش استخراج فاز جامد صورت گرفت و آنالیز نمونه ها به روش کروماتوگرافی از طریق دستگاه ECD GC- انجام شد. از بین ۲۰ نوع سم اندازه گیری شده بالاترین غلظت مربوط به سموم لیندان، هپتا کلر، ۴,۴'-DDE و ۴,۴'-DDD است. با توجه به نتایج، تمامی غلظت های اندازه گیری شده کمتر از ماکزیمم مقدار کل آلودگی اعلام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی (WHO) و آژانس حفاظت محیط زیست امریکا (EPA) برای سموم ارگانوکلره است. باوجود این، از بین ایستگاه های مورد مطالعه، ایستگاه کردخیل دارای حداکثر آلودگی تشخیص داده شد. بررسی نقشه های کاربری و شیب اراضی نشان می دهد که ایستگاه کردخیل به علت حداقل ارتفاع و شیب و با کاربری اراضی کشاورزی با سطح زیاد، نسبت به سایر ایستگاه ها باقیمانده سموم کشاورزی بیشتری دارد.

کلیدواژه ها:

استخراج فاز جامد ، رودخانه ، سموم ارگانوکلره (OCPs) ، کروماتوگرافی گازی