مکان یابی بهینه فضاهای سبز در سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: نقاط روستایی شهرستان خواف)

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: فصلنامه محیط شناسی، دوره: 40، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_JESJ-40-3_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 154
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی اکبر عنابستانی

دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه فردوسی مشهد

مهدی جوانشیری

دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

پارک ها و فضاهای سبز از جمله کاربری هایی به شمار می روند که توزیع و پراکنش آن ها در سطح شهر و روستا اهمیت زیادی دارد. فضای سبز، به منزله یکی از شاخص های توسعه یافتگی جوامع، دارای ابعاد زیست محیطی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی است و برای اینکه نقش ها و عملکرد های خود را به خوبی ایفا کند، اولین و مهم ترین گام تعیین مکان های مناسب برای آن است که پیش زمینه آن تجزیه و تحلیل تناسب فضای سبز است. در این تحقیق نیز تلاش شده است با در نظر گرفتن عوامل موثر در مکان یابی کاربری فضای سبز، با ارائه الگویی مناسب، به توزیع بهینه فضای سبز در نقاط روستایی نمونه در شهرستان خواف با استفاده از GIS بپردازد. برای نیل به این هدف از معیارهای واقع شدن در زمین های با کاربری های مناسب مانند زمین های بایر، زراعی، مخروبه، نزدیکی به مراکز آموزشی، فرهنگی و مسکونی، دسترسی به شبکه معابر، قیمت و مساحت مناسب استفاده شد. سپس، برای هر کدام از عوامل موثر در مکان یابی پارک ها و فضای سبز، لایه های اطلاعاتی در محیط GIS تهیه و با استفاده از روش های آنالیز تصمیم گیری چندمعیاره (MCDA) همچون استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، به هر یک وزن مناسبی اختصاص داده شد. در ارزیابی انجام شده، قیمت اراضی با ضریب ۳۵۱/۰ بیشترین تاثیر را در مکان یابی فضاهای سبز روستایی و مساحت زمین با ضریب ۰۷۷/۰ کمترین تاثیر را داشته است. نتایج تلفیق لایه های اطلاعاتی، زمین های هر روستا را برای انتخاب مکان های مناسب برای فضای سبز به ۴ کلاس طبقه بندی کرد. در مقایسه تطبیقی با مکان پیشنهادی این کاربری در طرح هادی روستاها مشخص شد که تقریبا مکان پیشنهادی و موجود کاربری فضای سبز در روستاهای نمونه منطبق با پهنه های کاملا مناسب و مناسب است.

کلیدواژه ها

دسترسی, سازگاری, قیمت, کاربری اراضی, GIS, AHP

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.