برآورد ارزش تفریحی منطقه کوهستانی توچال با استفاده از الگوی اقتصادسنجی دو مرحله ای هکمن

ارزش گذاری کالاها و خدمات اکوسیستمی از جمله روش های حفاظت از اکوسیستم ها و استفاده مناسب از آن ها به شمار می آید، زیرا این خدمات غالبا فاقد بازار واقعی اند و رایگان تلقی می شوند. این در حالی است که اکوسیستم ها فراهم آورنده طیف وسیعی از خدمات اند که موجب ارتقای سطح رفاه زندگی بشر می شوند. یکی از انواع این خدمات، خدمات تفرجی اکوسیستم های کوهستانی است. به منظور برآورد ارزش تفرجی منطقه کوهستانی توچال واقع در شمال تهران با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط و پرسش نامه انتها- باز، ۲۲۷ پرسش نامه در سایت مورد نظر تکمیل شد. همچنین، به منظور تشخیص عوامل موثر در تصمیم به تمایل برای پرداخت ورودیه و میزان تمایل به پرداخت، از الگوی توبیت و روش دومرحله ای هکمن استفاده شد. با حذف پاسخ های ناقص، صفر اعتراض آمیز و صفر حقیقی، ۱۰۷ نفر از ۲۲۷ پاسخگو (۴۷ درصد) حاضر به پرداخت مبلغی برای بازدید و استفاده از منطقه کوهستانی توچال بوده اند. مقایسه نتایج برآورد الگوی پروبیت و رگرسیون خطی نشان می دهد، متغیرهای جنسیت، نوع منزل مسکونی و تغییر جغرافیایی محیط کار، در تصمیم پاسخگویان برای پرداخت ورودیه به منظور استفاده تفریحی از منطقه کوهستانی توچال اثر معنی دار دارد. همچنین، سطح درآمد، تعداد افراد خانوار و میزان آلودگی در محیط کار نیز در مرحله اول (مرحله تصمیم برای تمایل به پرداخت) و دوم (مرحله عمل بعد از مرحله تصمیم)، در میزان تمایل به پرداخت پاسخگویان اثر معنی دار دارد. میانگین تمایل به پرداخت سالانه هر بازدیدکننده برابر با ۹۴۴۴ ریال و ارزش تفرجی هر هکتار از منطقه در سال ۱۳۹۰ برابر با ۱۳۷۸۸۸۲۴۰ریال برآورد شد. با توجه به میزان بالای ارزش تفرجی هر هکتار از منطقه توچال، برنامه ریزی برای ارتقای سطح امکانات بهداشتی، رفاهی و افزایش امنیت افراد در منطقه توچال، ضروری است.

کلیدواژه ها:

contingent valuation method ، Hickman two stages model ، mountainous region of Tuchal ، Recreational value ، Tobit Model ، Willingness to Pay