عبدالرضا کرباسی - دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران
شهرزاد ولوی - کارشناس ارشد محیط زیست دانشکده محیط زیست واحد علوم و تحقیقات اهواز

تحقیق حاضر به بررسی شدت آلودگی فلزات سنگین (Ca ,Fe, Ni, Cd, Pb, Zn, As, Hg)در رسوبات تالاب بامدژ (استان خوزستان) می پردازد. هدف اصلی این تحقیق کمی سازی شدت آلودگی در تالاب و اهداف جزئی آن جداسازی بخش انسان ساخت از طبیعی و مشخص کردن منشاء عناصر سنگین است. در این تحقیق از روش آزمایشگاهی تفکیک شیمیایی و جذب اتمی استفاده شد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بر اساس فرمول Igeo محیط تالاب از نظر آلودگی به فلزات آرسنیک، نیکل و سرب در طبقه آلودگی بسیار کم تا متوسط و از نظر آلودگی به فلزات آهن و روی در طبقه بدون آلودگی و از نظر آلودگی به فلز کادمیوم در طبقه آلودگی متوسط تا زیاد و از نظر آلودگی به جیوه در طبقه آلودگی بسیار شدید قرار می گیرد. بررسی درصد غلظت انسان ساخت و طبیعی عناصر مورد مطالعه در محیط تالاب نشان می دهد که عناصر کادمیوم و سرب بیشتر منشاء انسان ساخت، و عناصر آهن، روی و نیکل منشاء طبیعی دارند؛ همچنین کلسیم منشاء معدنی دارد. نتایج آنالیز خوشه ای نشان می دهد که منشاء سرب بیولوژیک است. نیکل و آهن نیز تحت ضریب تشابه بالا به هم متصل اند که نشان دهنده منشاء زمینی نیکل است. منشاء مواد آلی غیر طبیعی است و در نتیجه منشاء جیوه و آرسنیک که با مواد آلی ارتباط دارند نیز غیر طبیعی است. در نهایت" ۴ شاخه تشکیل شده در آنالیز خوشه ای تحت ضریب تشابه بسیار پایین بهم متصل می شوند که حاکی از عدم ارتباط بین این ۴ شاخه و عناصر موجود درآنهاست.

آنالیز خوشه ای, انسان ساخت, تالاب بامدژ, تفکیک شیمیایی, طبیعی