علی محمد خورشیددوست - دانشیار دانشکده ادبیات و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز
زهرا عادلی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیایی طبیعی دانشگاه تبریز

فرایند تحلیل سلسله مراتبی(ای-اچ-پی) یکی از گسترده ترین ابزارهای تصمیم گیری چندمعیاره است. در فرایند مکان یابی (تعیین مکان بهینه) با استفاده از روش(ای-اچ-پی) که در نرم افزار Expert choice عملی می شود، بعد از تعیین سطوح سلسله مراتبی شامل هدف، معیارها، زیرمعیارها و گزینه ها (مکان های مورد نظر)، مقایسه زوجی بین مجموعه ها برای وزن دهی انجام می شود. در عین وزن دهی به مجموعه ها تجزیه و تحلیل سازگاری قضاوت ها صورت می گیرد که باید کمتر از ۱/۰ باشد. پس از وزن دهی تمامی معیارها و زیرمعیارها و گزینه ها، مقایسه کلی گزینه ها نسبت به هدف انجام و نتیجه مقایسه به صورت نموداری ظاهر می شود. برای انجام این پژوهش شهرستان بناب در جنوب استان آذربایجان شرقی در نظر گرفته شد. در این شهرستان سرانه تولید زباله های خانگی و شهری به ۸۲۰ گرم (نفر/روز) می رسد. محل کنونی دفع زباله های این شهر، قره قشون واقع در جنوب این شهرستان است که از سال ۱۳۸۰ مورد استفاده بوده است. مطالعه کنونی با هدف مکان یابی زیست محیطی محل دفن زباله های شهری با استفاده از روش(ای-اچ-پی) و تکنیک های سیستم اطلاعات جغرافیایی و بهره گیری از نرم افزار Expert choice انجام گرفته است. معیارها و زیرمعیارهایی از قبیل ژئومرفولوژی، زیست محیطی، هیدرواقلیم، کاربری اراضی، و وضعیت اقتصادی مورد ملاحظه قرار گرفته اند. از بین ۹ مکان مجاز دفن در منطقه مورد مطالعه، مکان شماره ۴ به عنوان بهترین مکان دفن انتخاب شد و سایر گزینه ها با توجه به وزن مورد نظر در اولویت های بعدی قرار گرفتند. پژوهش حاضر بر روی منطقه بناب واقع در جنوب استان آذربایجان شرقی صورت گرفته است.

بناب, فرایند تحلیل سلسله مراتبی, گزینه, مکان یابی, وزن دهی