سید محمد جعفر ناظم السادات
ابوالفضل مجنونی هریس

راحتی و سلامت انسان در محیط طبیعی، رابطه مستقیمی با وضعیت آب و هوا از قبیل دما، نور خورشید و رطوبت نسبی دارد. دمای ظاهری شاخصی است که برای بررسی تاثیر توام دما و رطوبت نسبی بر احساس راحتی انسان معرفی شده است. در این پژوهش مقادیر بیشینه دمای ظاهری و همچنین میانگین این دما در مقیاس روزانه و ماهانه برای شهرهای شیراز، بندر عباس، بیرجند و اردبیل در دوره زمانی ۱۹۸۲-۲۰۰۴ محاسبه و با مقادیر دمای مشاهده شده مقایسه شد. بررسی ها نشان داد که، به دلیل افزایش توام دما و رطوبت نسبی در بندر عباس، دمای ظاهری در این شهر به میزان زیادی بالاتر از دمای مشاهده شده آن قرار می گیرد و مردم این ناحیه از کشور در معرض خطر تنش گرمایی و عوارض ناشی از آن قرار دارند. دمای ظاهری شیراز و بیرجند به دلیل رطوبت نسبی کم، پایین تر از دمای مشاهده شده این شهرها قرار گرفت که تا اندازه ای در احساس رضامندی هوا در این شهرها موثر است. نتایج حاصل از بررسی دما نشان داد که خطر وقوع گرمازدگی، آفتابزدگی، انقباض حرارتی عضلات و تحلیل رفتگی حرارتی به ترتیب در شهرهای بندر عباس، شیراز و بیرجند در روزها و ماههای گرم تابستان، بخصوص در روزهای مربوط به ماههای تیر و مرداد بیشتر است که شدت این خطر به صورت کمی تعیین شد. تعیین دمای ظاهری بیشینه روزانه در مناطق مورد مطالعه مشخص کرد که به دلیل بالا بودن دما در ساعات گرم روز تنش گرمایی به صورت جدی سلامت مردم را تهدید می کند.

اردبیل, بیرجند, بندر عباس, دمای ظاهری, دمای مشاهده شده, رطوبت نسبی, شیراز