آمایش سرزمین حوزه آبخیز کبار - کهک قم با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی

این تحقیق با هدف تعیین کاربری های منطبق با توان طبیعی سرزمین و بهبود مدیریت آبخیز کبار - کهک قم، در قالب رهیافت تجزیه و تحلیل سیستمی و با استفاده از ابزار دقیق GIS پذیرفت. بر این اساس ابتدا منابع اکولوژیکی و اقتصادی - اجتماعی آبخیز شناسایی و نقشه سازی شدند، داده های حاصل رقومی گردیده و به همراه دیگر داده های توصیفی برای ایجاد پایگاه داده ها به سیستم های Arc/Info و Idrisi وارد گردیدند. در سیستم Arc/Info، عملیات تصحیح مختصات جغرافیایی، ایجاد توپولوژی و ویرایش نقشه ها انجام گرفت. سپس در مرحله تحلیل، مدل رقومی ارتفاع (DEM) با استفاده از نقشه توپوگرافی در سیستم Idrisi و Arc View تهیه شد و براساس آن نقشه های شیب، جهت و ارتفاع در کلاسه های مورد نظر به دست آمد. در مرحله بعد با روی هم گذاری و تلفیق نقشه های شیب، جهت، ارتفاع، گروه های هیدرولوژیکی خاک، تیپ بندی و تراکم پوشش گیاهی در Arc/Info ، نقشه واحدهای محیط زیستی آبخیز به همراه جدول ویژگی های واحدها ایجاد شدند. در ادامه، با لحاظ نمودن سایر ویژگی های الکولوژیکی و داده های اقتصادی و اجتماعی در سیستم Arc View ، این جدول تکمیل گردید. مدل های اکولوژیکی ویژه آبخیز تهیه و با استفاده از زبان پرس و جوی ساختاربندی شده SQL در Arc View ، توان طبیعی هر یک از واحدهای محیط زیستی برای کاربری های ممکنه تعیین و نقشه سازی شدند، سپس پیش شرط هایی بر پایه ویژگی های طبیعی و نیازهای اقتصادی - اجتماعی آبخیز تنظیم گردید و با بهره گیری از SQL، اولویت بندی کاربردی های مجاز (آمایش سرزمین) انجام پذیرفت و نقشه مربوط تهیه شد. در نهایت کاربرهای سازگار، ناسازگار و مشروط با هر یک از کاربری های بهینه پیشنهادی به همراه نمودار سازمانی - اجرایی طرح مدیریتی آبخیز ارائه گردید.

کلیدواژه ها:

Digital Elevation Model ، Ecological model ، environmental units ، GIS ، land use planning ، Systems analysis approach