میناسادات سیدجواد - دانشجوی دکتری، مهندسی عمران، دانشکده عمران، دانشگاه تهران، تهران، ایران
سیدتقی امید نائینی - استادیار ، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مجتبی صانعی - دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک وآبخیزداری،سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی،تهران ایران

سرریزها سازه های هیدرولیکی هستند که برای عبور آب های اضافی و سیلاب ها در سدها استفاده می شوند. سرریزهای جانبی نوعی خاص از سرریزها هستند که به موازات جریان اصلی در دیواره مجاری انتقال آب، مانند کانال ها یا رودخانه ها، جانمایی می شوند و هنگامی که سطح آب بالا می آید تنظیم دبی و کنترل سطح آب را به عهده دارند. کنترل و انحراف سیلاب در مخازن سدها، انحراف جریان و محافظت سازه در برابر سیلاب در رودخانه ها از دیگر موارد کاربرد سرریزهای جانبی است. این تحقیق، در شرایط آزمایشگاهی و با ۱۶ مدل سرریز کلید پیانویی ذوزنقه ای تیپ A با سه ارتفاع متفاوت ۱۰، ۱۵ و ۲۰ سانتی متر اجرا شده است. نتایج بررسی­هانشان می دهد که سرریز با P=۱۵cm در نسبت بی بعد ۰/۴ > H/P> ۰/۲ دارای بیشترین میزان ضریب دبی عبوری  است و در نسبت بی بعد ۰/۵ < H/P سرریز با P=۲۰cm بیشترین ضریب دبی عبوری CM را دارد. در مقایسه ضریب دبی عبوری از سرریز جانبی کلید پیانویی ذوزنقه ای با سرریز جانبی کنگره ای ذوزنقه ای ۱۲ درجه و ۶ درجه به ترتیب ۱/۲ و ۱/۸۷ برابر و از سرریز جانبی کنگره ای مثلثی ۱/۵ برابر دبی بیشتری آب از خود عبور می دهد.

سازه انحراف آب, دبی عبوری, جریان