بررسی اثر رقم، اندازه و رطوبت دانه بر ضریب کشسانی و حداکثر تنش تماسی دانه جو

انجام هر نوع تحلیل مهندسی به­منظور طراحی یا بهینه­سازی سامانه­های ماشینی در مراحل مختلف برداشت و فراوری محصولات دانه­ای، از جمله دانه جو، به وجود اطلاعات پایه در زمینه خواص فیزیکی و مکانیکی مواد کشاورزی وابسته است.  خواصی که به واسطه ماهیت زیست شناختی مواد کشاورزی در شرایط مختلف به طور معنی­داری تغییر می­کنند.  بر این اساس، در این پژوهش با انجام ۳۰۰ آزمون فشاری، دو پارامتر با اهمیت ضریب کشسانی و تنش تماسی که عموما معرف استحکام دانه می­باشند استخراج شد و اثر متغیرهای مستقل بر آنها از لحاظ آماری مورد بررسی قرار گرفت.  نتایج نشان داد که عوامل رقم (ارقام سهند، ماکویی و والفجر) و رطوبت، تاثیر معنی­داری بر ضریب کشسانی و حداکثر تنش تماسی دانه جو دارند (۰۱/۰>p) درحالی که اثر اندازه دانه بر آنها معنی­دار نبود.  با افزایش رطوبت، تنش تماسی به­طور خطی و ضریب کشسانی، تحت منحنی S- شکل معکوس کاهش می­یابد.  بر این اساس می­توان سطح رطوبت ۱۷درصد (بر پایه تر) را به عنوان رطوبت انتقالی در دانه جو در ­نظر گرفت، به طوری­که در مقادیر کمتر و بیشتر از آن، دانه به ترتیب، رفتاری ترد و نرم از خود نشان می­دهد.  محدوده حداکثر تنش ایجاد شده در دانه جو در محدوده کشسان از ۲۴۳ مگاپاسکال، در رطوبت ۲۵ درصد تا ۲۸۳۲ مگاپاسکال در رطوبت ۲/۱۰ درصد متغیر بود.  به همین ترتیب ضریب کشسانی دانه جو نیز از ۳/۱۱ تا ۴/۴۵۵ مگاپاسکال در شرایط مختلف تیماری، متفاوت بود.

کلیدواژه ها:

آزمون فشاری ، تنش تماسی ، دانه جو ، ضریب کشسانی ظاهری