محمد جلینی - استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
فریبرز عباسی - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

این پژوهش به منظور بررسی حرکت آب و نیتروژن در خاک تحت شرایط مختلف آبی به مدت دو سال زراعی (۱۳۷۹و ۱۳۸۰) در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان روی چغندرقند اجرا شد.  سه تیمار آبی بدون تنش، تنش مداوم، و تنش ابتدایی و سه سطح نیتروژن با مقادیر ۸۰، ۱۶۰ و ۲۴۰ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار مورد بررسی قرار گرفت.  مقدار تخلیه رطوبتی در تیمارهای آبی به ترتیب برابر با ۵۰، ۸۰، و ۹۰ درصد آب قابل استفاده بود.  از مدل LEACHN برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.  مقایسه نتایج مدل با مقادیر اندازه­گیری­شده نشان داد که مدل روند تغییرات غلظت آمونیم و نیترات خاک را با دقت قابل قبولی پیشبینی می­کند.  همبستگی بین مقادیر اندازهگیری و براوردشده در سطح ۱ درصد معنیدار بود.  بلافاصله بعد از کاربرد نیتروژن، مقدار آمونیم و نیترات در لایههای سطحی به شدت افزایش یافت.  در لایههای سطحی مقدار آمونیم در تیمار بدون تنش آبی کمتر از سایر تیمارها بود.  در زمان تنش آبی، جذب آمونیم و نیترات کاهش ولی بعد از شکستهشدن تنش، مقدار آن افزایش یافت.  با افزایش عمق خاک، مقدار نیترات در تیمار بدون تنش افزایش یافت.  در تیمارهای با تنش آبی، میزان تلفات نیتروژن بر اثر تصعید آمونیم، نیترات زدایی، و آبشویی نیترات کاهش یافت.

آمونیم, چغندرقند, مدل LEACHN, نیترات