زهرا قصابی - Hydrology Group, ASMERC, Tehran, Iran
سکینه خان سالاری - عضو هیئت علمی پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو

از جمله عواملی که در بروز سیلاب و افزایش خسارات ناشی از آن موثر است، شدت و مدت بارندگی می باشد. رگبار طرح که از روی منحنی های شدت- مدت- فراوانی(IDF) برای تداوم و دوره ی بازگشت های مشخص استخراج می شود، در مطالعات آب و هوا-شناسی از اهمیت بسزایی برخوردار است.در بسیاری از مطالعات رگبار طرح از ضرایب غیر منطقه ای استفاده می شود، بدون شک استفاده از داده های ایستگاه های همدیدی کشور به جای ضرایب تجربی سایر کشورها از دقت بالاتری برخوردار خواهد بود. برای تعیین روابط IDF پس از اسکن گراف های بارش و رقومی سازی آن ها، مقدار بارش در تداوم های مختلف به دست آمد. شدت های بارش در هر تداوم محاسبه شد. مجموعه آمار به دست آمده با چندین نوع توزیع آماری برازش داده شد. ارزیابی معنی داری توزیع های به دست آمده با استفاده از آزمون کای اسکویر انجام شد. توزیع Log-Pearson type۳ برازش بهتری در مقایسه با سایر توزیع ها نشان داد. در نهایت روابط شدت- مدت- فراوانی و ضرایب آن بر اساس شرایط ایستگاه محاسبه شد و منحنی های آن برای دوره برگشت های مختلف ترسیم شدند. در ایستگاه های اهواز، بهبهان و لالی بیشترین مقدار شدت بارندگی در دوره بازگشت ۲ ساله با تداوم ۱۰ دقیقه، به ترتیب ۶۶/۱۸ ، ۸۵/۱۹ و ۵۰/۳۳ میلی متر بر ساعت برآورد شد. این مقدار با افزایش دوره بازگشت در همان تداوم افزایش می یابد؛ اما با افزایش تداوم در همان دوره بازگشت روند کاهشی دارد.

Rainfall, Intensity-duration-frequency, Return period, Karoun basin