فرایند برساخت هویت زنان در جریان طلاق: بازاندیشی در تقدس خانواده و قبح طلاق (مطالعه موردی: دانشجویان زن رشته های علوم اجتماعی دانشگاه های تهران)

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه توسعه اجتماعی، دوره: 11، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_QJSDS-11-3_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 207
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهرا آقاجانی

دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه شیراز

جهانگیر جهانگیری

دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه شیراز

عبدالعلی لهسایی زاده

استاد گروه جامعه شناسی دانشگاه شیراز

چکیده

طلاق، به­خصوص در جوامعی چون ایران که همچنان قائل به تقدس نهاد خانواده است، نه صرفا به عنوان قبحی اخلاقی بلکه عامل خسران برای زنان انگاشته می شود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که این تصور در برخی موارد تنها کلیشه ای بی­پایه؛ و لذا نیازمند بازنگری اساسی است. تحولات ساختاری جوامع در گذار از وضعیت سنتی به مدرن، به تغییراتی گسترده در سطح ارزش های حاکم بر جامعه می انجامد. از جمله مهم­ترین این تغییرات ارزشی می توان به برآمدن اصولی اخلاقی چون «خودمختاری» و «فردیت» تاکید کرد که به حیث فلسفی در نظام فلسفی امانوئل کانت تبیین شده اند. این اصول بنیادی مبنای تعریف مقوله ای هستند که آنتونی گیدنز بدان «هویت شخصی» در جامعهی مدرن می گوید. پژوهش حاضر نشان می دهد که چگونه طلاق می­تواند به تحقق اصول اخلاقی فوق الذکر و هویت شخصی مبتنی بر آن منجر شود. در تحلیل این فرایند، با استفاده از روش نامور به «نظریهی زمینه ای»، به سراغ ۲۱ نفر از زنان دانش آموخته در رشته های علوم اجتماعی دانشگاه های تهران رفته ایم که به لحاظ طبقاتی عمدتا به طبقهی متوسط تعلق دارند. در روند پژوهش پی بردیم که الزامات روشی و پیش فرض های نظری این نظریه خود مانعی بر سر راه تفسیر و تحلیل رئالیستی داده ها است. منظور این است که نظریهی زمینه ای در عمل باعث تحریف و تقلیل مشاهدات می گردد که با رسالت جامعه شناسی برای شناخت واقعیت جامعه ناسازگار است.  

کلیدواژه ها

خودمختاری, هویت شخصی, طلاق, جامعهی مدرن, نظریهی زمینه ای

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.