سید جعفر حسینی - دکتری فقه و حقوق، مدرس گروه حقوق، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. (نویسنده مسئول)
بهزاد میکائیلی - مدرس گروه حقوق و معاون دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، ایران.

تا اوایل قرن بیستم جنگ و توسل به زور، مهم ترین اصل حاکم بر روابط میان کشورها محسوب می شد اما وقوع دو جنگ جهانی با فاصله اندک باعث شد تا واضعان منشور ملل متحد کاربرد زور را عامل ویرانگر روابط بین الملل شناخته و برای دوران پساجنگ، ممنوعیت توسل به زور را یکی از اصول بنیادین حقوق بین الملل قرار دهند. البته منشور ملل متحد، استثنائا در مواردی اقدام به اعمال حق ذاتی دفاع مشروع و نظام امنیت جمعی را جایز می داند. هدف این مقاله پاسخگویی به این سوالات است که اولا: جایگاه توسل به زور و دفاع مشروع در حقوق بین الملل کجاست؟ ثانیا: اقدام آمریکا در ترور سردار سلیمانی مشروع بوده یا رفتاری است برای موجه سازی توسل به زور در روابط بین الملل؟ روش پژوهش توصیفی تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از ابزار فیش برداری با تحقیق کتابخانه ای بهره گرفته شده است. یافته ها نشان می دهد توسل به زور در حقوق بین الملل ممنوع بوده و حق دفاع مشروع دولت ها فقط زمانی که مورد حملات مسلحانه قرار می گیرند؛ به رسمیت شناخته شده است؛ بنابراین اقدام امریکا مخالف صریح ماده ۵۱ منشور بوده و هیچ تجانسی با دیگر اصول بین المللی ندارد.

دفاع مشروع, ترور سردار سلیمانی, اصل عدم توسل به زور, ماده ۵۱ منشور سازمان ملل متحد