محمدجواد نوروزی - کارشناس ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد بهشهر، بهشهر، ایران.
علی اکبر نصیری خلیلی - دکتری حقوق عمومی، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری، ساری، ایران.

بی شک ناباروری معضلی خانوادگی و اجتماعی است که ممکن است یکی از موجبات طلاق به حساب آید، اما توسل به طرق غیراخلاقی بارداری برای رفع این معضل به خصوص با نگاه و رویکرد اقتصادی و تجاری از قبیل خرید و فروش تخمک، اسپرم و جنین یا بارداری به حساب دیگری نه تنها یک معضل بزرگتر اجتماعی به حساب می آید، بلکه به مراتب آثار مخرب تری برای اشخاص متعدد به خصوص طفل ایجاد خواهد کرد و کرامت و هویت انسانی نیز خدشه دار خواهد شد. حقوق داخلی کشورها و سازمانهای بین المللی به این شیوه های بارداری نگاه واحدی ندارند که در این مقاله به طور تطبیقی مطالعه شدند. در حقوق ما توسل به اینگونه شیوه ها که در قانون شیوه اهدای جنین به زوجین نابارور و آیین نامه اجرایی آن بیان نشده است، به دلیل تعارض با نظم عمومی و اخلاق حسنه غیرمجاز و هرگونه قرارداد راجع به آن باطل است.

بارداری به حساب دیگری، تجارت جنین، اسپرم و تخمک.