بررسی تطبیقی عشق مجازی و عرفانی از منظر احمد غزالی و عینالقضات (با تاکید بر سوانحالعشاق و تمهیدات)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه عرفان اسلامی، دوره: 19، شماره: 74
  • کد COI اختصاصی: JR_IAUZ-19-74_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 326
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی محمدی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

بهنام فعلی

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

خدیجه صفری کندسری

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

محمد رضا بیگی

عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.نویسنده مسئول: m.beigi@pnu.ac.ir

چکیده

عشق انسانی که در آموزه­های صوفیه غالبا با تعبیر عشق مجازی ظاهرمی­شود یکی از مسائل پیچیده و دشوار در عرفان اسلامی است. برخی آن را مقدمه عشق عرفانی می­دانند و برخی به انکار آن پرداخته­اند. احمد غزالی و عین­القضات همدانی از اولین افرادی هستند که در ادب فارسی به شکل خاص و ویژه به کتابت درباره عشق، انواع، اطوار و ویژگی­های آن پرداخته­اند. در پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی تهیه­شده، سعی­شده تا به این سوال اساسی پاسخ­داده­شود که دیدگاه احمد غزالی و عین­القضات درباره عشق مجازی و عرفانی چگونه است؟ و چه نقاط اشتراک و افتراقی در بین آن دو دیده­می­شود؟ نتایج پژوهش نشان­می­دهد که غزالی، نظربازی را با استناد به احادیث نبوی مجاز می­شمارد و از سویی دیگر ظاهر و صورت را پلی می­داند برای رسیدن به حقیقت باطن. عین القضات نیز دل­بستن به این ظواهر را در صورتی که در راه وصال محبوب و معشوق الهی باشد، بی ضرر می­داند. ازلی بودن، جبری بودن و مسیر پرمخاطره عشق از نقاط مشترک عشق عرفانی در سوانح و تمهیدات است.

کلیدواژه ها

عشق مجازی و حقیقی, احمد غزالی, عین القضات همدانی, سوانح العشاق, تمهیدات

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.