تغییرات ژئوشیمیایی و پتروژنز سنگ های ماگمایی شمال اردبیل: رهیافتی برای تعیین الگوی زمین ساختی-ماگمایی شمال باختر ایران
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه علوم زمین، دوره: 32، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_GSJ-32-4_005
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 277
نویسندگان
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
چکیده
در محدوده شمال اردبیل (از نمین تا لاهرود) توالی متنوع و گسترده ای از فعالیت های ماگمایی بازی تا حدواسط و اسیدی از ائوسن تا کواترنری رخنمون دارند. ترکیبات سنگی در این منطقه از گدازه های عمدتا بازالتی همراه با گنبدهای داسیتی و ریولیتی در محدوده نمین تا بازالت و آندزیت بازالتی در محدوده لاهرود متغیر است. بررسی ترکیب شیمیایی الیوین در الیوین بازالت ها نشان دهنده ترکیب فورستریتی آنها از ۶۷/۸ تا ۹۲/۷ است. همچنین کلینوپیروکسن ها از نوع دیوپسیدی بوده و پلاژیوکلازها ترکیب لابرادوریتی تا بیتونیتی دارند. بیگانه بلورهای (زنوکریست ها) گارنت موجود در گنبدهای ریولیتی از نوع آلماندین می باشند. بررسی عناصر نادر خاکی در جریان های گدازه ای، قطعات سنگی و همچنین گنبدهای داسیتی- ریولیتی منطقه نشانگر غنی شدگی در عناصر نادر خاکی سبک به سنگین است. سنگ های مافیک-حدواسط منطقه سرشت شوشونیتی و برخی نیز کالک-آلکالن با پتاسیم بالا و گنبدهای داسیتی و ریولیتی سرشت آداکیتی نشان می دهند. ویژگی های ژئوشیمیایی و ایزوتوپی سنگ های بازالتی-آندزیتی منطقه شمال اردبیل-لاهرود نشان دهنده تشکیل آنها از ذوب بخشی یک گوه گوشته ای متاسوماتیسم شده توسط رسوبات و سیالات حاصل از ورقه فرورانده در زون فرورانشی ایران طی ائوسن است. همچنین ویژگی های ژئوشیمیایی و ایزوتوپی گنبدهای داسیتی-ریولیتی میوسن نشان دهنده منشا گرفتن آنها از ذوب بخشی بخش های زیرین پوسته قاره ای ستبر شده ایران می باشد.کلیدواژه ها
ژئوشیمی, پتروژنز, شوشونیتی, آداکیتی, نمین-لاهروداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.