تحلیل مولفه های عملکردی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی بر سرزندگی مجتمع های مسکونی شهر رشت

امروزه یکی از مشکلاتی که دامن­ گیر فضاهای معماری و شهری شده است، بحث سرزندگی می باشد. سرزندگی یکی از نیازهای اساسی شهرها است که با توسعه روند شهرنشینی و آسیب های اجتماعی، اهمیت آن روزبه روز بیشتر می شود و از آنجایی که میزان سرزندگی افراد با بهبود کیفیت زندگی آن­ها رابطه مستقیمی دارد، بنابراین پرداختن به این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است. مسئله اصلی در این پژوهش عدم پاسخ دهی محیط به نیاز های روانی شهروندان است که باعث شده فضاهای موجود با عدم رضایت ساکنین مواجه شوند و محیط های ناخوشایند و فاقد سرزندگی به ­وجود آورند. بر همین اساس هدف از پژوهش حاضر، بررسی چگونگی و میزان تاثیر مولفه های عملکردی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی فضاهای باز و نیمه باز بر افزایش حس سرزندگی ساکنین مجتمع های مسکونی شهر رشت می باشد. روش تحقیق پژوهش ترکیبی (کمی،کیفی) است. در مرحله اول (روش­ کیفی) با مطالعه ادبیات تحقیق و پیشینه پژوهش عوامل موثر بر سرزندگی استخراج شده، سپس داده ها از طریق پرسش نامه محقق ساخته از متخصصین معماری جمع ­آوری و پس از دسته بندی با روش رتبه بندی آزمون فریدمن مهم ترین متغیرها و مولفه های موثر بر سرزندگی حاصل شده است. در مرحله بعد (روش­ کمی) داده­ های مورد نیاز با روش مطالعات پیمایشی و از طریق پرسش نامه بسته پاسخ محقق­ ساخته از ساکنین سه مجتمع مسکونی پردیسان، کاکتوس و لاکانشهر رشت جمع آوری و بر اساس پاسخ های ساکنین میزان تاثیرگذاری مولفه های موثر بر سرزندگی در مجتمع های مسکونی مشخص شده است. در مرحله بعد با آزمون پیرسون درستی فرضیه­ های تحقیق مورد تحلیل وارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهند که در بعد عملکردی «تنوع و انعطاف­ پذیری در کاربری و فعالیت، آسایش­ جسمی، صوتی، بصری، امنیت، دسترسی مناسب، کارایی و رضایت مندی، سازگاری و نظارت پذیری» در بعد اجتماعی «تعاملات اجتماعی، سازگاری اجتماعی، قابلیت حضورپذیری برای همه گروه های سنی» در بعد فرهنگ «غنای حسی و هویت بومی، هویت مندی و در بعد زیست محیطی «آسایش اقلیمی، همسازی با طبیعت» از عوامل موثر بر سرزندگی در فضاهای باز و نیمه باز مجتمع های مسکونی درشهر رشت می باشند. همچنین در نهایت راهکارهایی درجهت طراحی مبتنی بر این مولفه ها در فضاهای باز و نیمه باز ارائه شده است.

کلیدواژه ها:

vitality ، Residential Complexes ، functional ، Social ، Cultural ، Environmental