واکاوی اثربخشی نظریه ساختارهای زنده کریستوفر الکساندر در معماری دست کند در راستای تحقق بومی سازی در معماری (مطالعه موردی: دست کندهای استان اصفهان)

کریستوفر الکساندر بر اساس ایده سرشت نظم، همه پدیده­ های جهان هستی را تحت دو عنوان ساختارهای زنده و ساختارهای غیر زنده مطالعه می ­کند و به بررسی و شناخت الگوی ساختارهای زنده با توجه به پانزده خصلت بنیادی می پردازد. او معماری مدرن را قبول ندارد و ساختارهای زنده را درمعماری بومی می­ یابد. در این میان معماری دست کند، به عنوان یک نمونه­ معماری بومی است که به نیازهای انسان، در ارتباط با خود، جامعه، ساختارهای اجتماعی، موقعیت جغرافیایی، اقلیم، حوادث و طبیعت پاسخ مناسب داده است. بر همین اساس پژوهش حاضر قصد دارد با هدف تبیین نقاط مشترک بین معماری دست کند و نظریه الکساندر و تطبیق آن­ها با یکدیگر زمینه مناسب ­تری برای بهره از تجربه معماران گذشته و شناخت هوشمندی به کار رفته در این آثار و تطبیق آن با بومی ­سازی و نیازها و ضرورت­ های معماری امروز ایران در جهت تداوم برای آینده را فراهم آورد. از همین روی، این پژوهش از نظر هدف، بنیادی و در رده پژوهش ­های کیفی و از نظر روش، از نوع تحقیقات اقدام ­پژوهی مبتنی بر مطالعات اسنادی و مشاهدات میدانی­ - پیمایشی طبقه­ بندی می­ شود، که بررسی تعمیم­ پذیری نظریه در حوزه استان اصفهان و به صورت هدفمند در ۶ شهر زیرزمینی انجام شده است. یافته­ های پژوهش نشان می­ دهند که این مجموعه­ ها به طور نسبی بر پانزده خصلت، قابل تطبیق هستند، اما از این پانزده خصلت، نقش مقیاس های مختلف، مراکز نیرومند، مرزها، ابهام و انسجام عمیق، تضاد، درجه­ بندی، ناهمگونی، سادگی و آرامش درونی و جدایی­ ناپذیری در بومی­ سازی بسیار زیاد و چشمگیر و نقش تکرار متناوب، فضای معین، شکل خوب، تقارن موضعی، پژواک و فضای خالی کمتر است.

کلیدواژه ها:

Living Structures ، Christopher Alexander ، Man Made Cave ، Localization ، Isfahan