سیستم های آموزش الکترونیکی: مبانی، عوامل موثر بر اثربخشی، چالش ها و موانع

مقدمه: امروزه در عصر فناوری اطلاعات شاهد تغییرات سریع در زمینه رشد و توسعه فناوری ها و اطلاعات هستیم. بدیهی استرقابت و پیشرفت در محیط پویای کنونی مستلزم افزایش آگاهی و همگام شدن با این تغییرات در عرصه های داخلی و بین المللی است. از این رو تحولات قابل توجهی در حوزه آموزش و سیستم های یادگیری ایجاد شده است. در این دوره روش های سنتی و قدیمی آموزش دیگر پاسخگوی نیازهای آموزشی جوامع پیشرفته یا رو به رشد نمی باشد. لذا با توجه به افزایش تقاضا برای آموزش و نیاز به فراهم شدن بستر مناسب برای پاسخگویی به نیازهای روزافزون متقاضیان، آموزش مجازی و یادگیری الکترونیکی بیش از قبل مورد توجه قرار گرفته است. در سال های اخیر سیستم های یادگیری الکترونیکی متعدد و متنوعی به بازار عرضه شده که محتوای آموزشی را به اشکال گوناگون به مخاطبان ارائه می نماید و با افزایش دسترسی فراگیران موجب استمرار در امر یادگیری شده و باعث تسریع انتقال اطلاعات و صرفه جویی در زمان فراگیر و کاهش هزینه های آموزش می گردد. اما پیاده سازی این سیستم یادگیری اگر چه در سال های اخیر در کشور ما ایران پیشرفت چشمگیری داشته است، اما در کنار مزایای آن با ایراداتی از قبیل کاهش پهنای باند و سرعت اینترنت، کاهش تعاملات بین فراگیران و مربیان با فراگیران، فقدان ارتباط چهره به چهره و ... نیز همراه بوده است. به همین دلیل جهت اجرای بهینه دوره های آموزشی الکترونیکی می بایست عوامل تاثیرگذار در اثربخشی و موانع پیش رو مورد بررسیو ارزیابی قرار بگیرد.روش کار: تحقیق انجام شده یک مطالعه مروری و تطبیقی می باشد که از نظر هدف کاربردی است. مبنای مطالعه حاضر تحلیل منابع به دست آمده از پایگاه های اطلاعاتی بر اساس کلیدواژه ها بوده است. در نهایت از مقالات جستجو شده تعداد ۱۲ مقاله مورد مطالعه قرار گرفته است.یافته ها و نتایج: در این تحقیق به بررسی تاریخچه آموزش های الکترونیکی در ایرانو جهان پرداخته شد. تفاوت های آموزش های سنتی با آموزش های الکترونیکی مورد بررسی قرار گرفت و انواع سیستم های یادگیری الکترونیکی، عناصر یادگیری، عوامل موثر بر موفقیت و اثربخشی سیستم های آموزش الکترونیکی، مزایا و چالش های آن مورد تحلیل قرار گرفت. چهار رویکرد برای ارزیابی موفقیت سیستم آموزش الکترونیکی شناسایی شد. این رویکردها شامل: کیفیت(کیفیت سیستم فنی، کیفیت اطلاعات، کیفیت خدمات، کیفیت سیستم آموزشی)، عوامل اجتماعی(کیفیت سیستم پشتیبانی، کیفیت فراگیر و کیفیت مربی)، باورهای کاربر(ادراک های رضایت و سودمندی) و پذیرش تکنولوژی (کاربرد واقعی) می باشند. بر اساس پژوهش های انجام شده در اسناد مورد مطالعه موانع شناسایی شده نهایتا به ۲۵ عامل (مانع) در قالب شش مانع اصلی شامل: عوامل مرتبط با مدرس، فراگیر، سازمان، زیرساخت، محتوا و عوامل عمومی دسته بندی شدند.

کلیدواژه ها:

آموزش الکترونیکی ، موانع اثربخشی ، چالش ها ، ارزیابی موفقیت.