ابراهیم ولی زاده - دانشجوی دکترای جامعه شناسی فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران- ایران.
داود ابراهیم پور - گروه علوم اجتماعی دانشکده علوم انسانی و تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
رشید احمدرش - استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان، سنندج- ایران.

تاریخ هویت ایران در دوره رضاشاه، تاریخ گسست­هاست. تحویل پروژه هویت ساز ایرانی به پروژه هویت سازی ایرانی متجدد، مهم ­­ترین گواه وجود گسست­­­­­­های متعدد در هویت اجتماعی ایرانیان در این دوره است.  رضاشاه پایه­های حکومت خود را بر تمرکزگرایی و ناسیونالیسم ایرانی قرار داد و براساس این ایدئولوژی اقدامات گسترده ای به سرانجام رساند. جدای از اثرات مثبت و منفی ایدئولوژی یکپارچه­­­­­­­­­­­­­­سازی بر پیکره جامعه ایرانی آن زمان، پیامد­­­­­­­­­­­­­­­­های آن در آذربایجان منجر به گسست­­­­­های هویتی و سرآغاز تنش­های قومی گردید که از آن زمان تا به حال ادامه یافته است. شاید تجویز هویت یکپارچه و تام، خالص و ناب، تک­انگار و تک­گو، برای دوره­ای به همراه خشونت، همبستگی جامعه ایرانی را به دنبال داشت، ولی ادامه این سیاست­های خالص سازی که همراه با انهدام و تخریب سنت­ها و آداب و زبان دیگر اقوام ایرانی بود، تبعات جبران­ناپذیری به وجود آوردکه گاهی تمامیت ارضی کشور را در آستانه انحلال قرار داد. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر اعمال ایدئولوژی ناسیونالیسم رضاخانی در آذربایجان است تا گوشه­ای از علل بر ساخته­شدن گسست هویت قومی در این دوره مورد تحلیل و نقد جامعه شناسانه قرار گیرد.

واژگان کلیدی: گفتمان تجدد, تمرکزگرایی, گسست هویتی, پروژه هویت سازی