محمد نریمانی - استاد گروه روان شناسی دانشگاه محقق اردبیلی
عباس اصغری شربیانی - دانشجوی دکترای تخصصی روان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

 مقدمه:اختلال ارتباط اجتماعی اختلالی عصبی رشدی است که در همسایگی اختلال اتیسم قرار داشته و مشکلاتی را در زمینه تعاملات مناسب اجتماعی به وجود می­آورد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش نظریه­ ذهن در بهبود نظریه­ ذهن و مهارت­های اجتماعی دانش ­آموزان مبتلا به اختلال ارتباط اجتماعی بود.روش:پژوهش حاضر نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه­ دانش ­آموزان پسر پایه­ های پنجم و ششم (۱۳۱۹نفر) مدارس شهرستان بستان ­آباد در سالتحصیلی ۹۷۱۳۹۶بودند. جهت انتخاب نمونه­ پژوهش از نمونه­ گیری هدفمند استفاده شد. بدین ترتیب ملاک­های اختلال ارتباط اجتماعی به معلمان مربوطه توضیح داده شد و دانش­ آموزان مشکوک از طرف آن­ها معرفی شدند و برای اطمینان بیشتر از طریق مصاحبه تشخیصی بر اساس DSM-۵غربالگری صورت گرفت و تعداد ۲۶ دانش ­آموز مبتلا انتخاب و به صورت تصادفی و برابر در دو گروه آزمایش و کنترل جای دهی شدند. جهت جمع­ آوری داده­ های پژوهش از پرسشنامه مهارت­های اجتماعی دانش ­آموزان الیوت و گرشام و آزمون نظریه ذهن قمرانی و همکاران استفاده شد. گروه آزمایش به مدت هشت جلسه ­یک ساعته در طی چهار هفته تحت آموزش تئوری ذهن قرار گرفت.یافته­ ها: نتایج تحلیل کوواریانس در سطح معناداری ۵/۰ نشان داد گروه آزمایش بهبودی معناداری در نظریه­ ذهن و مهارت­های اجتماعی نسبت به گروه کنترل پیدا کرده است. نتیجه ­گیری: به نظر می ­رسد بهبود نظریه ذهن می­ تواند نویدبخش بهبود مهارت­های اجتماعی و کاهش پیامدهای نامناسب اجتماعی در افراد مبتلا به این اختلال شود.

اختلال ارتباط اجتماعی, اتیسم, نظریه ذهن, اختلالات عصبی رشدی