حشمت اله محمدخانلو
علیرضا مهردوست

رفتارهای دینامیکی آشوبناک با توجه به ماهیت غیرقابل پیش بینی بودن می توانند مشکلات زیادی را به ویژه در سیستم های مهندسی ایجاد نمایند. از مهم ترین سیستم هایی که در معرض ارتعاشات آشوبناک قرار دارند، می توان به سیستم های دوار مانند موتورهای جت یا توربین های خنک کننده سیستم تهویه هواپیما اشاره کرد. در حالت آشوبناک، دامنه پاسخ سیستم ارتعاشی به صورت غیرمنتظره کم و زیاد می شود که این مورد با توجه به بالا بودن سرعت چرخشی سیستم های دوار هوایی، می تواند تنش های دوره ای فوق العاده ای را ایجاد نماید. وجود تنش های دوره ای نیز منجر به کاهش عمر در اثر خستگی قطعات می شود. لذا شناسایی محدوده رفتارهای آشوبناک با توجه به غیرخطی بودن اغلب سیستم های واقعی و چگونگی خارج شدن از این رفتارها اهمیت به سزایی دارد. در این مقاله از معادله دافینگ و دافینگ اصلاح شده با توجه به ماهیت فیزیکی مناسب، استفاده و پس از شناسایی رفتار دینامیکی سیستم با تکنیک خاص رفتارهای غیرخطی، سعی بر کنترل رفتار آشوبناک با تغییر فرکانس تحریک گردیده است. نتایج به دست آمده بیانگر تاثیر مثبت افزایش فرکانس تحریک بر خروج از رفتار آشوبناک می باشد.

رفتار آشوبناک, دوشاخه ای شدن, معادله دافینگ, فرکانس تحریک