اولویت بندی حوضه های آبریز درجه دو بر اساس شدت عوامل تهدید آب با روش تحلیل رابطه خاکستری

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: دوفصلنامه آبخوان و قنات، دوره: 2، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JAAQ-2-2_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 387
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حجت خزیمه نژاد

دانشگاه فردوسی مشهد

حنیف کازرونی

دانشگاه عالی دفاع ملی

حامد حسنلو

دانشگاه تهران

رامیار علی رمایی

دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

بهطور حتم اطلاع دقیق و علمی از مﻘوله بحران و تهدیدات آب، به درک بهتر از آن و در نتیجه برنامهریزی صحیح جهت مﻘابله با آن کمک خواهد کرد. به طورکلی عوامل عمده تهدید آب در حوضه­های آبریز درجه دو کشور که در مقاله حاضر به آنها پرداخته شده است شامل آلودگی، تغییر اقلیم و خشکسالی، رشد جمعیت، کاهش سطح سفره­های آب زیرزمینی و بیابان­زایی می­باشد. با استفاده از تحلیل رابطه­ای خاکستری به عنوان یک روش تصمیم­گیری چندمعیاره، حوضه­های آبریز درجه دو کشور بر اساس شدت عوامل پنجگانه تهدید آب رتبه­بندی شدند. با توجه به اینکه در تحلیل خاکستری بایستی تمامی شاخص­ها به صورت کمی باشند از این رو نیاز است برای هر یک از شاخص­ها، مقادیر مربوطه کمی­سازی گردد. سپس با توجه به نتایج کمی­سازی، زیرحوضه­های آبریز درجه دو کشور با روش تحلیل رابطه­ای خاکستری رتبه بندی می­شوند که براساس این رتبه­بندی حوضه آبریز دریاچه نمک با رتبه ۷۹۲/۰ بحرانی­ترین حوضه آبریز در کل کشور بر مبنای شدت بحران پنج عامل تهدید بررسی شده در مقاله حاضر می­باشد. قابل ذکر است رتبه عددی بین صفر و یک بوده و هر چه به یک نزدیکتر باشد مطلوب تر است. همچنین حوضه­های مهارلو و قره­قوم به ترتیب با رتبه­های ۷۳۹/۰ و ۷۲۷/۰ در اولویت­های بعدی قرار گرفته­اند. سایر حوضه­ها نیز به ترتیب اولویت­بندی دق پترگان-نمکزار خواف، کویر مرکزی، حله، جراحی، کرخه، گاوخونی، ارومیه، کویر­های درانجیر و ساغند، سیاه کوه، مند، کل، اترک، کارون، هامون ماشکیل، ابرقو، کویر لوت، هامون جازموریان، مرزی غرب، بلوچستان، ارس، هامون هیرمند، گرگان رود، سفید رودبزرگ، بندرعباس، تالش، هزار و بین سفیدرود و هراز می­باشند.

کلیدواژه ها

روش تحلیل خاکستری, تهدیدات آب, حوضه های آبریز فرعی, اولویت بندی حوضه ها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.