محمد ابراهیم روشن ضمیر - استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی مشهد، ایران
راضیه ملک سنو - دانشجوی دکتری رشته قرآن و علوم، جامعه المصطفی العالمیه، مشهد، ایران

استفاده از دانش و تجربه افراد کاردان در هر امری، پیشینه ای دور و دراز در تاریخ حیات بشری دارد. منابع دینی از جمله قرآن، با فرمان به پرسش از «اهل ذکر» این مبنای عقلایی را تایید کرده است، اما به رغم پذیرش ضرورت اعتنا به نظر افراد سررشته دار در بسیاری از کارها، استفاده از دانش پزشکی جدید با اما و اگرهایی روبرو بوده و هست، حتی گاهی از سوی برخی عالمان مورد تردید یا انکار قرار گرفته و بحث های درازدامنی را رقم زده است. این جستار که به شیوه توصیفی – تحلیلی سامان یافته و برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای بهره جسته است، در صدد پاسخ به این سوال است که آیا معصومان (ع) به پزشک مراجعه می کردند و یا دیگران را بدان توصیه می کردند تا با استفاده از داده های این مطالعه بتوان جواز استفاده از دانش پزشکی جدید را استفاده کرد. یافته های این پژوهش نشان از آن دارد که نشانه هایی هر چند اندک از مراجعه خود حضرات معصومان (ع) به پزشک و نیز توصیه به آن یا تایید ضمنی آن در روایات دیده می شود، اما با توجه به همسویی این روایات با بنای عقلا و قرآن و یا دست کم عدم مخالفت با آن، برخی استدلال ها و یا ظواهر روایات مبنی بر پرهیز از مراجعه به پزشک، تاب و توان مقابه با آنها را ندارد.

علم طب, دانش پزشکی, مراجعه به پزشک