علی محمد میرآقایی - گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه شهید بهشتی
حمیدرضا پوراعتماد - رئیس پژوهشکده علوم شناختی و استاد دانشکده روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی
محمدعلی مظاهری - دانشگاه شهید بهشتی
رضا خسروآبادی - پژوهشکده علوم شناختی و مغز، دانشگاه شهید بهشتی

هدف: سطوح بالای همیاری در جوامعی شکل می­ گیرد که در آن افرادی که از هنجارهای خاصی تخطی می­ کنند، با رفتار تنبیهی دیگران مواجه شوند. هدف مطالعه حاضر تفکیک انواع واکنش افراد به پیشهادهای ناعادلانه و بررسی مولفه­ های الکتروفیزیولوژیک آنان بود. روش: ۴۰  نفر با جنسیت مذکر از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی از طریق نمونه گیری در دسترس در این مطالعه شرکت کردند و واکنش آنها در شکل اصلاح­ شده بازی ­های دیکتاتور و اولتیماتوم مورد سنجش و ارزیابی قرار گرفت. یافته ­ها: یافته­ها نشان داد که به طور کلی بیشتر شرکت­کنندگان پیشنهادهای ناعادلانه را نپذیرفتند و به همین میزان در DG ناعادلانه رفتار کردند. تحلیل خوشه ­بندی سلسله مراتبی نشان داد که افراد بر اساس پیوستار عادلانه-ناعادلانه در هر دو بازی، به چهار گروه تقسیم می ­شوند که رفتار گروه اول (۱۰ نفر) در چهارچوب تنبیه­ نوع ­دوستانه خالص قرار گرفت و رفتار سایر گروه­ ها در بردارنده یک نوع خودخواهی و تناقض رفتاری بود. داده­ های الکتروفیزیولوژیک نشان داد که در گروه اول دامنه FRN و P۳۰۰ پایین­تری در مقایسه با سایر گروه ­ها وجود داشت.  نتیجه­ گیری: این مطالعه فهم ما از زیربنای ادراک عدالت توسط پاسخ دهندگان را عمیق­تر می ­کند و به ما امکان می دهند تا فرآیندهایی را که به طور خاص برای ارزیابی پیشنهادات منصفانه و ناعادلانه وجود دارند را ارزیابی کنیم. بر طبق اطلاعات ما این مطالعه اولین بررسی است که تفاوت داده­ های عصبی مبتنی بر پتانسیل فراخوانده رویداد، برخواسته از تنبیه نوع ­دوستانه با سایر شکل­ های تنبیه را نشان می­دهد و تلویحات کاربردی مهمی در مورد تکامل همیاری فراهم می ­کند.

تنبیه نوع دوستانه, پتانسیل وابسته به رویداد