تاملی بر تنوع مضامین و منشاء نقاشی های قاجاری شمال ایران با تکیه بر خانه حاج قاسمی- نوا(آمل)

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 270

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NIAMG-8-22_005

تاریخ نمایه سازی: 29 آذر 1401

چکیده مقاله:

چکیدهدر سالهای اخیر آسیب ها و خطرات بسیاری نقوش و تزیینات ابنیه دوره قاجار را در کشور مورد تهدید قرار داده است. از این رو توجه به حفاظت از این نقوش اهمیت می یابد. در مطالعه حاضر بررسی تزیینات و نقاشی های خانه حاج قاسمی در منطقه نوای لاریجان به انجام رسیده است که نمونه ای مشخص از مسکن دوره قاجار به شمار می آید. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل سبک تزیینات ، موضوعات و ارائه تحلیل پیشنهادی به شکلی مقایسه ای با نمونه هایی از این دوره است. مهمترین پرسش طرح شده در این پژوهش شناخت پیشینه، وجوه اشتراک و تمایز نقوش و همچنین عوامل شکل گیری آن بوده است. از این رو توصیف خانه، شرح نگاره ها و شیوه اجرای تزئینات و همچنین مقایسه ی آن با نمونه های مشابه مورد بررسی قرار گرفت. گاهنگاری پیشنهادی، بحث و استدلال موضوعی نقوش و دلیل انتساب آن به اواسط دوره قاجار نیز در این مقاله مورد بحث قرار گرفت. رویکرد مقاله از نوع تاریخی و روش پژوهش توصیفی– تحلیلی، با تحلیلی از نوع مقایسه ی تطبیقی است. یافته های پژوهش نشان می دهد نقوش مورد بررسی با دوره قاجار قابل تطبیق و متاثر از فرهنگ ایرانی، باورهای دینی و طبقات اجتماعی این دوره است. با توجه به کارکرد مسکونی بنا، نقش مایه هایی با مضامین متنوع گیاهی، جانوری و تک چهره های مرد و زن و خورشید خانم قاجاری در آن مشاهده گردید. نتایج نشان داد که بین نقوش این بنا با دیگر بناهای هم دوره موجود در این منطقه و شهرستان آمل، شباهت قابل ملاحظه ای مشاهده نگردید که این امر می تواند نشان از منشا متمایز پدید آورندگان این نقوش باشد. در پایان پیشنهادهایی به منظور فرهنگ سازی و حفاظت از این بناها ارائه گردید.

نویسندگان

مریم بطحایی

گروه آموزشی هنر و معماری .دانشکده فنی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی.آمل. ایران

محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران. گروه باستان شناسی

محمد مرتضایی

گروه اسلامی پژوهشکده باستان شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابراهیمی ناغانی، حسین. (۱۳۸۸). «شکل انسان در نگارگری مکتب هرات ...
  • انصاری، مجتبی؛ اعظم­زاده، محمد؛ پورمند، حسنعلی. (۱۳۹۰). «مضامین مذهبی در ...
  • پاکباز، روئین. (۱۳۸۵). «نقاشی ایرانی: از دیرباز تا امروز » ...
  • پورمند، حسنعلی؛ داوری، روشنک. (۱۳۹۱). «تصویر شاهانه و بازنمایی قدرت ...
  • حجازی، معینه­السادات. (۱۳۹۵). «بررسی فنون تزئینی خانه­های قاجاری شهرستان آمل». ...
  • داداش­زاده، نیما. (۱۳۹۴). «بررسی خانه­های قاجاریه شهر آمل». همایش ملی ...
  • رحیم­زاده، معصومه. (۱۳۸۲). «سقاتالارهای مازندران» . تهران: سازمان میراث فرهنگی ...
  • رستمی، مصطفی؛ عابدپور، لاله. (۱۳۹۳). «بررسی هنر گره­چینی خانه­های قدیمی ...
  • سیدیان، سیدعلی؛ مجدآرا، عاطفه. (۱۳۹۳). «بررسی عناصر تزئینی خانه­های مسکونی ...
  • شجاعی قادیکلایی، حسین. (۱۳۹۰). «بررسی عناصر گرافیکی نقوش تزئینی خانه­های ...
  • شجاعی قادیکلایی، حسین ؛ خزائی، محمد. (۱۳۹۱). «عناصر گرافیکی نقوش ...
  • علیزاده، سیامک. (۱۳۹۱). «بررسی و فن­شناسی تحول هنر نقاشی در ...
  • فنایی، زهرا؛ مجابی، سیدعلی؛ آیت­اللهی، حبیب­الله. (۱۳۹۰). «بررسی تطبیقی و ...
  • کن بای، شیلار. (۱۳۷۸). « نقاشی ایرانی» . مترجم: مهدی ...
  • کیانی، محمدیوسف. (۱۳۷۶). « تزئینات وابسته به معماری دوران اسلامی» ...
  • کیانی، مصطفی. (۱۳۸۳). « معماری دوره پهلوی اول: دگرگونی اندیشه­ها، ...
  • گری، بازیل؛ و دیگران. (۱۳۶۷). «سیر تاریخ نقاشی ایرانی» . ...
  • گودرزی، مرتضی. (۱۳۸۰). «جست­وجوی هویت در نقاشی معاصر ایران» . ...
  • محمودی، فتانه؛ طاووسی، محمود. (۱۳۸۷). «مضامین تصاویر انسانی در سقانفارهای ...
  • مکی­نژاد، مهدی. (۱۳۸۷). «تزئینات معماری» . چاپ دوم، تهران: سمت ...
  • موسوی حاجی، سیدرسول؛ نیک­بر، مازیار. (۱۳۹۳). «هنرهای کاربردی دوره اسلامی» ...
  • موسوی ساروی، سیدرحیم؛ و دیگران. (۱۳۹۳). «بررسی نماد سرو در ...
  • نجفی، فرزانه. (۱۳۹۷). « نقوش فرشته و دیو در نقاشی­های ...
  • هراتی، محمدمهدی؛ عقیقی، مهدی. (۱۳۸۲). «بوم سنتی در هنرهای ایران» ...
  • مصاحبه­هامصاحبه با خانواده حاج­قاسمی، خانه حاج قاسمی، تابستان ۱۳۹۷ ...
  • مصاحبه با آقای مهندس حمید علیزاده و مهندس سلیمانی؛ کارشناسان ...
  • مصاحبه تلفنی با آقای جعفر فلاح از پژوهشگران منطقه لاریجان، ...
  • url۱: https://www.google.com/maps/@۳۵.۸۸۱۶۱۵۶,۵۲.۱۷۹۴۶۹۸,۲۰۲۲۹m/data..(۲۰۲۱/ june)url۲: https://www.google.com/maps/@۳۵.۸۹۰۳۲۳۹,۵۲.۱۸۲۸۰۳۶,۳۹۷۷۳m/data=!۳m۱!۱e۳(۲۰۲۱/ june) ...
  • نمایش کامل مراجع