ایوب شافعی - دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی راستگو - دانشگاه فردوسی مشهد
ابراهیم ایزدی دربندی - دانشگاه فردوسی مشهد
علی قنبری - دانشگاه فردوسی مشهد

با هدف مطالعه کارایی سالیسیلیک اسید به عنوان ایمن ساز در تحمل ذرت به علف­کش غیرانتخابی ستوکسیدیم و نیز ارزیابی پاسخ دو گونه قیاق (Sorghum halepense (L.) Pers.) و درنه (Echinochloa colona (L.) Link) به آن آزمایشی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار، در سال ۱۳۹۴ در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد، اجرا شد. عامل اول دز علف­کش ستوکسیدیم در مقادیر صفر، ۵/۲۲، ۴۵، ۹۴، ۱۸۷ و ۳۷۵ گرم ماده موثره در هکتار و عامل دوم نیز تیمار با سالیسیلیک اسید در غلظت­های صفر، ۱ و ۲ میلی مولار بود. نتایج نشان داد که علف­هرز درنه نسبت به ذرت و قیاق، بیشتر تحت تاثیر دزهای علف­کش ستوکسیدیم قرار گرفت. در همه گونه­ها با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید، دز موثر برای کاهش وزن تر به نصف بیشینه (ED۵۰) افزایش یافت. برای هر سه سطح تیمار سالیسیلیک اسید، مقدار این پارامتر در ذرت بذرمال شده توسط سالیسیلیک اسید بالاتر از سایر بود و کمترین مقدار این پارامتر نیز برای علف هرز درنه مشاهده شد. بالاترین مقدار ED۵۰ برابر ۲۱۰ گرم ماده موثره در هکتار برای ذرت بذرمال شده با ۲ میلی مولار در لیتر از سالیسیلیک اسید، و کمترین مقدار آن برابر ۵/۳۱ گرم ماده موثره در هکتار برای درنه بدون محلول پاشی سالیسیلیک اسید مشاهده شد. با کاربرد علفکش ستوکسیدیم میزان کلروفیل فلورسنس افزایش یافت اما تیمار سالیسیلیک اسید توانست روند افزایشی میزان کلروفیل فلورسنس را کاهش دهد. نتایج نشان داد که تیمار بذرمال کردن سالیسیلیک اسید به عنوان ایمن ساز برای علف کش ستوکسیدیم، نتیجه بهتری داد.

درنه, علف کش باریک برگ کش, قیاق, کلروفیل فلورسنس